Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010

Το μοιραίο 2009 «το πάρτι τελείωσε»

Ο Ιανουάριος βρήκε τη χώρα να αντιμετωπίζει υποβάθμιση (από Standard & Poors), έκρηξη του spread στις 300 μονάδες και τον απόηχο από τα τραυματικά γεγονότα του Δεκεμβρίου στην Αθήνα. Με τον ανασχηματισμό και την «κοινωνική στροφή», δηλαδή υποσχέσεις παροχών, ο Καραμανλής προσπάθησε να αντιστρέψει την πολιτική τάση, χωρίς επιτυχία. 
Η κυβέρνηση παραδέχθηκε και επίσημα πλέον ότι η δημοσιονομική κατάσταση είχε ξεφύγει, εκτιμώντας το έλλειμμα στο 3,7% του ΑΕΠ. Ο νέος υπουργός Γ. Παπαθανασίου, πάντως, κινήθηκε από τον  .........

........ Φεβρουάριο αθόρυβα και αποτελεσματικά για να αντλήσει, μέσα σε λίγες βδομάδες, τον όγκο των δανειακών αναγκών του έτους.
Η κυβέρνηση πίστευε ότι για να επιβιώσει πολιτικά, χρειαζόταν τριετή προθεσμία για μείωση του ελλείμματος. Αυτό ήταν το διακύβευμα για τον Κ. Καραμανλή τον Μάρτιο στις Βρυξέλλες. Η κατ’ ιδίαν συνάντηση, όμως, με τον Γιουνκέρ υπήρξε οδυνηρή. Επιστρέφοντας ο πρωθυπουργός επιχείρησε να αποσπάσει τη συναίνεση της αντιπολίτευσης σε διορθωτικές κινήσεις, ο κ. Παπανδρέου όμως την αρνήθηκε. Τα μέτρα που ανακοίνωσε (πάγωμα μισθών και έκτακτη εισφορά) εξανεμίστηκαν στη γενικευμένη χαλάρωση που προκαλούν η εκλογολογία και η ηττοπάθεια.
Στο ΠΑΣΟΚ, ο προβληματισμός για το αν θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι προεκλογικές υποσχέσεις φούντωσε μετά τις ευρωεκλογές, όταν ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός έγινε εμφανής. Τον Ιούνιο, ο Αλ. Παπαδόπουλος δημοσιοποίησε στοιχεία για έκρηξη δαπανών κατά 22%. Κορυφαίος οικονομικός παράγων ενημέρωσε τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ τον Αύγουστο για διψήφιο έλλειμμα και στις 8 Σεπτεμβρίου ο κ. Προβόπουλος του είπε το ίδιο. Το άγχος της αυτοδυναμίας, όμως, ήταν ο κύριος παράγων που απέτρεψε τον κ. Παπανδρέου από το να αναθεωρήσει τις υποσχέσεις του.

Σημαντικό όμως είναι και ότι στο επιτελείο του κ. Παπανδρέου πίστευαν πραγματικά πως ο μόνος τρόπος να αντιμετωπισθεί το δημοσιονομικό πρόβλημα ήταν να ξαναπάρει μπρος η οικονομία. Ακόμα σημαντικότερο, πίστευαν πως θα αποσπάσουν τη συναίνεση της Κομισιόν για νέα ελλείμματα (τότε μόλις η Γερμανία είχε ανακοινώσει αύξηση του δικού της στο 5%), αφού θεωρούσαν ότι πάντα συμβιβάζεται με τις εθνικές κυβερνήσεις. Υποτίμησαν τόσο την αδημονία των Eurogroup, Κομισιόν, ΕΚΤ να επιστρέψουν σε ισχύ οι συνθήκες στις οποίες εδράζεται η ισχύς τους όσο και τη σημειολογία της γερμανικής παρέμβασης ώστε να μη δοθεί τριετής παράταση στην κυβέρνηση Καραμανλή τον Φεβρουάριο. Eτσι, στις 19 Οκτωβρίου, ο κ. Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε στους εταίρους μας έλλειμμα 12,5% και ζήτησε τετραετή παράταση, όμως τους ξεκαθάρισε ότι θα μοιράσει 1 δισ. ευρώ προεκλογικές υποσχέσεις. Η αντίδραση του τύπου, «το πάρτι τελείωσε», δεν ήταν αυτό που περίμεναν.
Το πρώτο δίμηνο χάθηκε σε ένα «πόλεμο χαρακωμάτων» με τις Βρυξέλλες. Ακόμη και στα μέσα Δεκεμβρίου ο κ. Παπανδρέου απέρριπτε την αναγκαιότητα των σκληρών μέτρων. Eπειτα από διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής μας ικανότητας, όμως, στο παιχνίδι μπήκαν οι κερδοσκόποι, που είχαν στα χέρια τους το τέλειο στόρι για υποτιμητική κερδοσκοπία εις βάρος της Ελλάδας και του ευρώ, κάτι που εκ των πραγμάτων έβαλε στο παιχνίδι τη Γερμανία. Eκτοτε, τρέχαμε πίσω από τις εξελίξεις. Υπό μία έννοια, αυτό που συνέβη το τελευταίο δίμηνο του 2009 ήταν λιγότερο λάθος οικονομική εκτίμηση και πολύ περισσότερο ένα διπλωματικό φιάσκο.

Δεν υπάρχουν σχόλια :