«Σπόρος» για το εναλλακτικό εμπόριο

«Οι αυστηρές αποτοξινώσεις τύπου μόνο σαλάτες ή μόνο σούπες φέρνουν συνήθως τα αντίθετα αποτελέσματα», λένε οι διαιτολόγοι, οι οποίοι επισημαίνουν ότι η απώλεια βάρους προϋποθέτει θετική σκέψη και αλλαγές στον τρόπο ζωής

Την πρωτοβουλία για ένα εναλλακτικό εμπόριο προωθεί ένας προμηθευτικός μη κερδοσκοπικός συνεταιρισμός που δραστηριοποιείται στο κέντρο της Αθήνας.

Ο «Σπόρος» -όπως τιτλοφορείται- πειραματίζεται σε ένα διαφορετικό μοντέλο για την αυτονομία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού, τη βιωσιμότητα του δικτύου διακίνησης, την ποιότητα και την προσιτή τιμή, καθώς και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

Η διακίνηση των προϊόντων από εναλλακτικά δίκτυα προσφέρει στους παραγωγούς καλύτερες τιμές. Παράλληλα ενδυναμώνει την αυτονομία τους, ώστε να μπορούν να επιλέγουν τους τρόπους που παράγουν και οργανώνονται.

«Το φθινόπωρο του 2004 ξεκινήσαμε αυτήν την προσπάθεια στην Ελλάδα. Μέσω ενός δικτύου αντίστοιχων συλλογικοτήτων στην Ευρώπη, αποκτήσαμε πρόσβαση σε προϊόντα οργανωμένων παραγωγών του παγκόσμιου Νότου που αγωνίζονται να απεξαρτηθούν από τους τοπικούς μεσάζοντες και τις μεγάλες εταιρείες.

Δεν κοιτάμε όμως μόνο μακριά. Γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα γίνονται τα ...

.... τελευταία χρόνια προσπάθειες συλλογικής οργάνωσης μικρών παραγωγών, με σκοπό την προώθηση μιας άλλης λογικής στην αγροτική παραγωγή και διακίνηση. Διερευνούμε ήδη το πώς μπορούμε να συνδεθούμε με τις προσπάθειες αυτές και οποιεσδήποτε άλλες παρόμοιες πιθανόν προκύψουν», λένε στο «Εθνος» τα μέλη του «Σπόρου».

Στα ράφια του συνεταιρισμού ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει καφέ από τους ζαπατιστικούς συνεταιρισμούς της Τσιάπας του Μεξικού, ζάχαρη από το Εκουαδόρ, σοκολάτες από τη Νότιο Αμερική, κακάο από τη Βολιβία, μάτε (είδος τσαγιού) από τη Βραζιλία, πράσινο τσάι από το Βιετνάμ, μαύρο τσάι από την Τανζανία και την Ινδία και ακόμα: τσάι κόκκινο με κανέλα και πορτοκάλι από τη Νότιο Αφρική, κουλουράκια από τον συνεταιρισμό άνεργων γυναικών του Πτελεού (Φτελιά) Μαγνησίας, ζυμαρικά από τη Σικελία έως και απορρυπαντικά από τη βορειοδυτική Βραζιλία στα όρια της Αμαζονίας.

Ο «Σπόρος» : Δίκτυο ανταλλαγής προϊόντων και ιδεών

Οι άνθρωποι του «Σπόρου» αυτοπαρουσιάζονται ως δίκτυο που αγωνίζεται συλλογικά, για να αλλάξει τις σκληρές συνθήκες του Νότου και να αντιμετωπίσει την πίεση του αναπτυγμένου Βορρά.

Φιλοσοφία των δημιουργών της προσπάθειας είναι το εναλλακτικό εμπόριο. Δηλαδή, η διακίνηση προϊόντων που δεν παράγονται σε συνθήκες εκμετάλλευσης και βιασμού της φύσης και τα οποία «προβάλλουν» τη γεωγραφία, την Ιστορία και τον κόπο των ανθρώπων που τα παράγουν.

Ταυτόχρονα, ο «Σπόρος», όπως λένε τα μέλη του, είναι ένα δίκτυο ανταλλαγής και διάδοσης ιδεών, όπως η αλληλεγγύη, η εμπιστοσύνη και η συμμετοχή.

Το κίνημα του δίκαιου εμπορίου στην Ευρώπη

Η οργάνωση συνδέει παραγωγούς και καταναλωτές

Τη δεκαετία του ‘60, μέσα στο κλίμα των αναζητήσεων που προκαλούσαν οι άνισες εμπορικές σχέσεις μεταξύ «αναπτυγμένων» και «αναπτυσσόμενων» χωρών, γεννιέται στην Ευρώπη το Κίνημα του Δίκαιου Εμπορίου: ένα κίνημα με στόχο την αλληλεγγύη προς τους μικροπαραγωγούς του Νότου, την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών του Βορρά και παράλληλα την καταγγελία των επιθετικών προς τον Τρίτο Κόσμο πολιτικών που ασκούσαν κυβερνήσεις, πολυεθνικές και διεθνείς οργανισμοί.

Η ιδέα της έμπρακτης αλληλεγγύης είναι σχετικά απλή - αν είχε σχήμα θα ήταν μια αλυσίδα με τρεις κρίκους: τον παραγωγό, τον καταναλωτή και μια οργάνωση που τους συνδέει.

Η οργάνωση αγοράζει απευθείας το προϊόν από τον παραγωγό και το διαθέτει σε σημεία πώλησης, όπου έρχεται σε επαφή με τον καταναλωτή και του εγγυάται ότι αυτό πληροί τα λεγόμενα κριτήρια του δίκαιου εμπορίου, δηλαδή την προέλευση, τις συνθήκες παραγωγής (αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, σεβασμός στο περιβάλλον κ.ά.), την ποιότητά του, καθώς και το ότι αγοράστηκε σε τιμή «δίκαιη» για τον παραγωγό. Εγγυάται, τέλος, ότι τα κέρδη από την πώληση επιστρέφονται στον παραγωγό ή επενδύονται σε καμπάνιες πληροφόρησης και καταγγελίας.

Η αρχική επιδίωξη του Κινήματος είναι η ανάπτυξη εμπορικών δραστηριοτήτων με στόχο τη δημιουργία δομών μιας βιώσιμης τοπικής οικονομίας, σε αντιδιαστολή με την αντίληψη της περιβόητης «οικονομικής βοήθειας για την ανάπτυξη του Τρίτου Κόσμου».

Κάπως έτσι το 1967 μια βελγική οργάνωση αρχίζει να εισάγει είδη χειροτεχνίας από διάφορες χώρες του Νότου. Δύο χρόνια αργότερα ανοίγει το πρώτο «μαγαζί αλληλεγγύης» στην Ολλανδία.

Σήμερα οι διαστάσεις του Δίκαιου Εμπορίου συνεχώς διογκώνονται: υπάρχουν τουλάχιστον 3.000 μαγαζιά στην Ευρώπη και χιλιάδες στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ μεγάλος αριθμός ανθρώπων εργάζεται γι’ αυτόν τον σκοπό.

Επιπλέον, υπάρχει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δίκαιου Εμπορίου, που συντονίζει τις εισαγωγές και την κοινή στρατηγική των διάφορων οργανώσεων και πολλές άλλες ανάλογες οργανώσεις-ομπρέλες, καθώς και δίκτυα.

/ / Στέλλα Κεμανετζή / /