Εννιά ημέρες μετά την πτώση του δικτάτορα της Λιβύης, περπατούσα στους δρόμους της Τρίπολης. Ένας μεσόκοπος άνδρας με πλησίασε και μου είπε: «φίλε μου – έχουμε ανάγκη την βοήθειά σας, είμαστε έτοιμοι γι’ αυτήν».
Συγκινήθηκα και εντυπωσιάσθηκα από τα
γεμάτα ελπίδα και ενθουσιασμό μάτια του. Ξύπνησε μέσα μου δυνατές αναμνήσεις από την χώρα μου την Πολωνία, 22 χρόνια πριν, όταν και εμείς αγωνιζόμασταν για την ελευθερία μας.
Η συνάντηση αυτή ενίσχυσε, ακόμη μια φορά, την βαθειά μου πεποίθηση ότι όλοι είμαστε ίδιοι, ανεξάρτητα από το εάν κάποιος είναι από την Λιβύη, την Πολωνία ή οποιαδήποτε άλλη γωνιά της γης. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν σε δημοκρατία, να είναι σε θέση να πάρουν στα χέρια τους τις τύχες της χώρας τους και να διασφαλίσουν ένα σταθερό μέλλον για τα παιδιά τους.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρούμε την ελευθερία ένα φυσικό δικαίωμα, δεδομένη. Σε άλλους, συχνά όχι πολύ μακριά από εμάς, τους έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα αυτό.
Κατά την επίσκεψή μου στην Λιβύη είχα στην σκέψη μου τα δεινά που υπέφερε ο Αχμέντ αλ-Σανουσί, ο μακροβιότερος «κρατούμενος για λόγους συνείδησης» της χώρας. Παρέμεινε έγκλειστος στις λιβυκές φυλακές για περισσότερα από τριάντα χρόνια, πληρώνοντας βαρύ τίμημα για την απόπειρά του να ρίξει το καθεστώς του Καντάφι.
Αυτός ο γενναίος άνδρας μου γέννησε αισθήματα ταπεινοφροσύνης και τιμής όταν αναλογίστηκα το τι υπέφερε για τις πεποιθήσεις του. Επίσης ένιωσα υπερήφανος που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε μόλις αναγνωρίσει την προσωπική του θυσία απονέμοντας σε αυτόν το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης για το 2011. Μοιράζεται το βραβείο αυτής της χρονιάς στο όνομα της Αραβικής Άνοιξης με 4 άλλους βραβευθέντες οι οποίοι συμβολίζουν το θάρρος, τον αγώνα και τις θυσίες εκείνων που αγωνίζονται για την αξιοπρέπεια και την ελευθερία, και μια υπεύθυνη και ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των πολιτών της κυβέρνηση.
Το βραβείο αυτό, που πήρε το όνομα του εξέχοντος Σοβιετικού πολιτικού αντιφρονούντα Αντρέι Ζαχάρωφ, απονέμεται κάθε χρόνο από το 1998, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε άτομα ή οργανώσεις που έχουν συμβάλει στον αγώνα για τα δικαιώματα του ανθρώπου ή τη δημοκρατία. Αυτή είναι η καλύτερη συνεισφορά και στήριξη που μπορούμε να προσφέρουμε στους ηρωικούς αγώνες τους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιστεύει ότι στα θεμελιώδη δικαιώματα περιλαμβάνονται όχι μόνον το δικαίωμα στην ζωή και την σωματική ακεραιότητα, αλλά και η ελευθερία έκφρασης και του Τύπου. Οι δύο τελευταίες ελευθερίες αποτελούν σημεία αναφοράς για να κριθεί ο βαθμός ανεκτικότητας και δημοκρατικότητας μιας κοινωνίας.
Στην Πολωνία 30 χρόνια πριν, δημοσιεύαμε, κρυμμένοι σε κρύα, σκοτεινά υπόγεια παράνομες εφημερίδες. Τις διανέμαμε με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο σε συμπολίτες μας ελπίζοντας σε μια ζωή με μεγαλύτερη αξιοπρέπεια. Είχαμε επίσης επιτύχει να δημιουργήσουμε ενημερωτικά δίκτυα με άλλους αντιφρονούντες στην κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία, Λιθουανία, Λετονία και Ουγγαρία.
Κοιτάζοντας πίσω στο χρόνο, οι μυστικές μας δραστηριότητες μπορεί να σου θυμίσουν σκηνές από κατασκοπευτικό θρίλερ. Για πολλούς άλλους, ωστόσο, το παρελθόν μας δεν είναι αποκύημα της φαντασίας. Είναι η δική τους σημερινή πραγματικότητα.
Σε αυτούς τους θαρραλέους ανθρώπους περιλαμβάνονται και οι φετινοί νικητές του βραβείου Ζαχάρωφ, όπως η κυρία Μαχφούζ από την Αίγυπτο και η κυρία Ζαϊτουνέχ από την Συρία. Βοήθησαν στην οργάνωση απεργιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναρτώντας τις διαμαρτυρίες τους σε ιστολόγια, το Youtube, το Facebook και το Twitter.
Αυτές οι αναρτήσεις βοήθησαν στην κινητοποίηση των Αιγυπτίων να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους στην Πλατεία Ταχρίρ. Στην Συρία, το ιστολόγιο της κυρίας Ζαϊτουνέχ κάνει αναφορά στις βιαιότητες που διαπράττονται σήμερα στην χώρα της. Οι αναρτήσεις της στο διαδίκτυο αποτελούν γίνει σημαντική πηγή πληροφοριών για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Στην περίπτωση αυτή πρέπει να μην χάσουμε την ευκαιρία και να αντλήσουμε παραδείγματα. Οι γυναίκες στάθηκαν δίπλα στους άνδρες σε αυτές τις επαναστάσεις από την αρχή. Μετά από πολλά χρόνια διακρίσεων σε βάρος τους, επέδειξαν το ίδιο θάρρος και υπερηφάνεια και έκαναν τις σπίθες των επαναστάσεων στις χώρες τους να γίνουν φλόγες ελευθερίας.
Όλοι αγωνιζόμαστε για τις ίδιες ελευθερίες, είτε πρόκειται για τις πρώην κομμουνιστικές χώρες της Ευρώπης κατά το παρελθόν, είτε για την πρόσφατη Αραβική Άνοιξη. Η μόνη διαφορά έγκειται στο πώς.
Η Αραβική Άνοιξη μας έδειξε με σαφήνεια ότι έγινε μια βασική αλλαγή στον τρόπο που αγωνιζόμαστε για την ελευθερία. Ο παράνομος τύπος αντικαταστάθηκε από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ζούμε σε βαρυσήμαντους καιρούς, με νέες «Διαδικτυακές επαναστάσεις» όπου οι άνθρωποι δημιουργούν επιγραμμικούς συνδέσμους και δίκτυα και έρχονται σε επαφή ανταλλάσσοντας τους κοινούς τους στόχους και εμπειρίες διαμέσου της νέας τεχνολογίας.
Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτά τα γεγονότα να περάσουν χωρίς να αντλήσουμε τα σωστά συμπεράσματα από αυτά.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διοργανώνει μια υψηλού επιπέδου διάσκεψη για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο του βραβείου Ζαχάρωφ σήμερα στις Βρυξέλλες, προκειμένου να παράσχει μια προβεβλημένη και αξιόλογη πλατφόρμα παρουσίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση και την υπεράσπισή τους.
Η διάσκεψη προσφέρει την κατάλληλη ευκαιρία για να συζητηθεί ο δυναμικός ρόλος των νέων τεχνολογιών στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον, προσφέρει επίσης την ιδανική ευκαιρία να εξετασθούν τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρες σε μεταβατικό στάδιο, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των τρεχουσών διεθνών εξελίξεων όπως η Αραβική Άνοιξη.
Φέρνει κοντά τους βραβευθέντες με το βραβείο Ζαχάρωφ, διεθνώς ανεγνωρισμένες προσωπικότητες, ακτιβιστές και υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ΜΚΟ και βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ευρίσκονται πάντοτε στην κορυφή του θεματολογίου του Κοινοβουλίου. Ως το μόνο δημοκρατικά εκλεγμένο, απευθείας από τους πολίτες, Ευρωπαϊκό όργανο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιδιώκει να διασφαλίσει το σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων και ελευθεριών και την προαγωγή τους εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θέλουμε τους ανθρώπους που είναι στρατευμένοι στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρο τον κόσμο να προσβλέπουν στις Βρυξέλλες όχι μόνον ως την πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως κέντρο υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο θα θέλαμε να προχωρήσουμε πιο πέρα από μια διάσκεψη και να εδραιώσουμε το δικό μας Δίκτυο: το Δίκτυο Ζαχάρωφ. Γνωρίζω από την εμπειρία της χώρας μου το πόσο δύσκολο είναι να οικοδομηθούν εκ του μηδενός οι δημοκρατικές διαδικασίες και θεσμοί. Γνωρίζω επίσης το πόσο σημαντικό είναι να δημιουργηθούν δίκτυα ανθρώπων στις εμπειρίες και την βοήθεια των οποίων μπορείς να βασισθείς. Ξέρω ότι πρέπει πάντα να προέχει η αλληλεγγύη.
Επιστρέφοντας στον άνθρωπο στην Τρίπολη, μπορώ να του πω: εμείς, η Ευρωπαϊκή Ένωση είμαστε δίπλα σας και δίπλα σε όλους τους ανθρώπους που αγωνίζονται για την ελευθερία σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα δικαιώματα του ανθρώπου και η υπεράσπισή τους είναι το ύψιστο καθήκον και μέριμνά μας. Κι εσείς επίσης έχετε το δικό σας καθήκον: να γαλουχήσετε την ελεύθερη Λιβύη με την βοήθεια των δικών σας εθνικών δικτύων που δημιουργήθηκαν μέσω της κοινωνίας των πολιτών, των μη κυβερνητικών οργανισμών, των διανοουμένων, των οργανώσεων των γυναικών και των πλουραλιστικών μέσων ενημέρωσης.
Σε διαβεβαιώνω φίλε μου ότι εμείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν θα κάνουμε ποτέ υποχωρήσεις όταν απειλούνται τα δικαιώματα του ανθρώπου. Θα σταθούμε στο πλάι σου. Πάντα.
του Jerzy Buzek / / στο ΒΗΜΑ
*O Jerzy Buzek είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου