του Αλέξη Καλοκαιρινού
Ο Γολγοθάς ανήκει στους κλασικούς τόπους του νεοελληνικού βερμπαλισμού. Στο «Βήμα» της περασμένης Κυριακής διάβασα την εξής δήλωση:
«Πίστευα ότι είχα μάθει πόσο ...
βαρύς είναι ο σταυρός του μαρτυρίου. Δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτόν τον σταυρό».
Με τον σταυρό στην πλάτη ο κ. Σαμαράς ελπίζει να ανταμώσει την πρωθυπουργία, στην κορυφή του λόφου. Σταυρό του μαρτυρίου αίρει, κατά δήλωσή της, από μακρού και η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ. Τι να λέμε κι εμείς οι υπόλοιποι; Εντεκα εκατομμύρια εσταυρωμένοι βαδίζουν την οδό του μαρτυρίου. Εξαιρείται ένας άγνωστος αριθμός μεταναστών, που δεν είναι χριστιανοί οι περισσότεροι και, άλλωστε, θα φιλοξενηθούν σε καμπίσια στρατόπεδα.
Στην πατρίδα μας ακόμη και το δράμα πνίγεται στο μελόδραμα. Αναμφίβολα, τα δράματα πολλαπλασιάζονται στην Ελλάδα. Τα ζουν εκατομμύρια άνθρωποι, άνεργοι, απλήρωτοι ή με πενιχρές απολαβές. Αμφιβάλλω, ωστόσο, αν τα εκατομμύρια επιμέρους δράματα ισάριθμων ανθρώπων συντίθενται σ' ένα δράμα εθνικό.
Στα ψιμύθια του μελοδράματος η πολιτική μας τάξη έχει βάλει το αδέξιο χέρι της. Και μας το αφηγείται περίπου με τον ίδιον τρόπο που το λέμε κι εμείς ο ένας στον άλλο, στις παρέες μας. Αλλά μπροστά στο δράμα, αν δράμα υφίσταται, πολίτες και πολιτικοί καταπίνουν τη γλώσσα τους.
Παρομοίως, στο ερώτημα πού θα βρισκόμαστε σε έξι μήνες ή σε έναν χρόνο από σήμερα δεν έχω καμία έντιμη απάντηση. Σε τέτοιες περιστάσεις, όταν δηλαδή κάποιος παραδέχεται την άγνοια του μέλλοντος, μπορεί, νομίζω έντιμα, να δώσει μια απάντηση περισσότερο βολονταριστική. Δεν έχω καμία πρόβλεψη, καταστροφής ή σωτηρίας. Για τον λόγο αυτό, με ορθολογικό βολονταρισμό, υποστηρίζω τη συνέχιση της προσπάθειας: η μόνη βέβαιη απάντηση για το μέλλον μπορεί να δοθεί με την εγκατάλειψή της. Αντικειμενικά, λοιπόν, βρίσκομαι στην όχθη του μνημονίου και του «δικομματισμού». Από τον «δικομματισμό» δεν τρέφω ουτοπικές προσδοκίες. Επίσης, διατηρώ έναντι των κυβερνώντων το μερίδιο οργής που μου αναλογεί, ομολογουμένως μικρότερο από εκείνο εκατομμυρίων συμπολιτών μου.
Το επόμενο ερώτημα αφορά στην οργή μπροστά στην κάλπη: Οταν την έχεις, τι να την κάνεις; Η οργή δεν χωράει στην κάλπη. Η πιο παράλογη απάντηση είναι η ψήφος αυτοκτονίας. Να αυτοκτονήσεις για να τιμωρήσεις αυτόν που θεωρείς ότι σε οδήγησε να το κάνεις.
Είναι αντίδραση ιδεοτυπικού εραστή, όχι υπαρκτού πολίτη - ενδεικτική πάντως για την ανεδαφική σχέση πολιτικής και κοινωνίας στη χώρα μας. Πολιτικότερη απάντηση είναι να κοιτάξεις να σωθείς, ακόμη κι αν το ενδεχόμενο της σωτηρίας συνεπάγεται την επιβίωση ορισμένων όχι ιδιαίτερα συμπαθών πολιτικών προσώπων.
Αν, πάλι, οι περισσότερο συμπαθείς πολιτικοί ευαγγελίζονται το Κούγκι, ίσως πρέπει κάποιος να ξαναδεί τις συμπάθειές του.
Με αυτό το σκεπτικό μπορεί κάποιος να βάλει την οργή του στο ψυγείο, υπολογίζοντας ότι, ούτως ή άλλως, η πολιτική όπως την ξέραμε εξεμέτρησε το ζην. Τα δύο κόμματα που θα κληθούν να συγκυβερνήσουν μετά τις εκλογές θα αναλωθούν μέσα από τη συγκυβέρνησή τους. Μεσοπρόθεσμα, το πολιτικό σκηνικό θα υποστεί δραματικές μεταβολές.
Η διάταξη των δυνάμεων στις μεθεπόμενες εκλογές δεν είναι προβλέψιμη, είναι όμως προβλέψιμο ότι ελάχιστα θα μοιάζει με τη σημερινή.
Με τα σημερινά δεδομένα, θα ονόμαζα αυτό ως καλό σενάριο. Δεν υπάρχει, ωστόσο, βεβαιότητα ότι οι ηγεσίες των δύο κομμάτων μπορούν να το υπηρετήσουν, δηλαδή να διανύσουν τη μικρή απόσταση που τις χωρίζει από την έναρξη της πραγματοποίησής του με το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου.
Η επανάληψη της παραδοσιακής μεταξύ τους αντιπαράθεσης στο φόντο του κοινού πανικού τους έναντι των αντιμνημονιακών αντιπάλων τους έχει αρχίσει να συνθέτει ένα σουρεαλιστικό προεκλογικό σκηνικό.
Στις ηγεσίες των δύο κομμάτων φαίνεται να επικρατεί μια λάθος εκτίμηση: ότι οι πολίτες δεν πρόκειται να ακούσουν κάτι που δεν τους έχει ήδη ειπωθεί. Κι εδώ ερχόμαστε ξανά στην εκτίμηση για το εθνικό μας δράμα και στην ανάγκη οι πολιτικές ηγεσίες που διεκδικούν τη διακυβέρνηση να πουν κάτι γι' αυτό. Και, περισσότερο, να το συνθέσουν σ' ένα εθνικό αφήγημα για την υπέρβαση της κρίσης.
Για παράδειγμα, θα είχε ενδιαφέρον να ακούσουμε αν υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής στην εκτόξευση της ανεργίας, στη διαιώνιση της φοροδιαφυγής και στην επιμονή των υψηλών τιμών στην αγορά.
Κι αν, συνεχίζοντας το παράδειγμα, ο κοινός παρονομαστής βρίσκεται ίσως στην έκθεση σε κρίση του ιδιοσυγκρασιακού προτύπου αυτοαπασχόλησης και πολύ μικρής επιχείρησης που χαρακτηρίζει παραδοσιακά, και ακόμα, την ελληνική οικονομία.
Πέρα από τα χιλιοειπωμένα σχετικά με τις κρατικές δομές και υποδομές, τους κλέφτες, τους ψεύτες και τους υπόλοιπους, χρειάζεται μάλλον να ξεκινήσουμε μια πιο εποικοδομητική συζήτηση γύρω από το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, βλέποντας τις επιλογές που έχουμε και εκείνες στις οποίες θα αναγκασθούμε αν συνεχίσουμε να σερνόμαστε πίσω από πρόχειρα προκατασκευασμένες λύσεις, όπως συνέβη μέχρι τώρα στις περιπέτειες των μνημονίων.
Η επίκληση της κοινωνικής φόρτισης για την αποφυγή μιας σοβαρής συζήτησης είναι προσχηματική. Η εκλογίκευση είναι συντελεστής αποφόρτισης. Και ανοίγει τον δρόμο για έναν πολιτικό βολονταρισμό με πρακτικό λόγο.
Αλλιώς, συνεχίζοντας με τον Γολγοθά και άλλους πασχαλινούς συνειρμούς, όπως ο οβελίας, ας διαπιστώσουμε ότι η ανατροπή του οικονομικού μοντέλου της χώρας κόλλησε στο αρνί. Από τα δεσμά των μεσαζόντων ελευθερώθηκε μόνον η πατάτα. Η σοσιαλιστική επανάσταση, ή τουλάχιστον η στάση στην ανηφόρα, δεν περιλαμβάνει ούτε αρνί με πατάτες.
Αλέξης Καλοκαιρινός - αναπληρωτής καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης.
TO BHMA
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου