Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2011

Η άσκηση βίας απειλεί τις δημοκρατικές λειτουργίες

Αν μη τι άλλο, η Ελλάδα ήταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια μία χώρα σχετικά ασφαλής συγκρινόμενη με άλλες, ακόμη και προηγμένες. Μπορεί να ήταν βουτηγμένη στη διαφθορά, αλλά η εγκληματικότητα, με την έννοια του κοινού ποινικού δικαίου, ήταν χαμηλή, ακόμη και στις μεγάλες πόλεις. Ειδικά για την Αθήνα, καμαρώναμε ότι η δική μας μεγαλούπολη δεν είχε τα προβλήματα ασφάλειας που αντιμετώπιζαν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες σε άλλες πόλεις του ίδιου ή μεγαλύτερου μεγέθους.
Τα πράγματα άλλαξαν και μάλιστα ραγδαία. Η άσκηση βίας και ο φόβος τείνουν να γίνουν σήμερα βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας και αυτό μόνον εν μέρει οφείλεται στην ................
........................
οικονομική κρίση. Αναμφίβολα παίζει και αυτή σημαντικό ρόλο, καθώς η ανεργία παίρνει εφιαλτικές διαστάσεις και μεγάλα στρώματα του πληθυσμού αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας, γεγονός που προκαλεί αύξηση της εγκληματικότητας και κλιμάκωση της βίας. Ωστόσο δεν αποτελεί τη μοναδική, ενδεχομένως ούτε την κυριότερη, αιτία.

Η εγκληματικότητα και η άσκηση βίας άρχισαν να παίρνουν διαστάσεις την εποχή της μεγάλης ευημερίας με το δανεικό χρήμα. Η κλιμάκωση του φαινομένου αποδόθηκε στους μετανάστες, στην ανεξέλεγκτη διάθεση όπλων, στη νοοτροπία του εύκολου και άκοπου πλουτισμού που απλώθηκε σαν τη ραδιενέργεια, στην ανικανότητα της αστυνομίας. Ανάλογα με το κάθε περιστατικό, προβαλλόταν και μία ερμηνεία, αλλά η αλήθεια είναι ότι ενώ όλες αυτές οι ερμηνείες, μαζί με άλλες, ισχύουν, η πολιτεία και η κοινωνία αποδέχονταν τη νέα πραγματικότητα χωρίς να παίρνουν μέτρα για να την αντιμετωπίσουν.

Τώρα ή Ελλάδα (κυρίως οι μεγάλες πόλεις της) δεν είναι πια ασφαλής. Το κακό ξεκινάει από τη φραστική βία και τον «ψευτοτσαμπουκά» που έχουν επικρατήσει από άκρου εις άκρον και αυτό οφείλεται στην έλλειψη αγωγής κυρίως. Η ελληνική κοινωνία είναι ανάγωγη σε μεγάλο βαθμό και το πρόβλημα ξεκινάει από την οικογένεια, συνεχίζεται στο σχολείο και εκδηλώνεται σε όλο της το μεγαλείο στα πανεπιστήμια και την καθημερινότητα, με αρνητικές επιπτώσεις ακόμη και στον τουρισμό. Οι παλιότεροι ίσως θυμούνται κάποιες αποτυχημένες καμπάνιες για να πεισθούν οι Ελληνες να αντιμετωπίζουν με ευγένεια και χαμόγελο τους τουρίστες…

Το ανώτερο στάδιο της φραστικής βίας είναι βέβαια η άσκηση σωματικής βίας, που στην ακραία της μορφή φτάνει στον τραυματισμό και την αφαίρεση ζωής. Με τον φόβο αυτό ζουν σήμερα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι σε υποβαθμισμένες περιοχές και γειτονιές των μεγάλων πόλεων, παιδιά του σχολείου, όπου το λεγόμενο bullying εις βάρος των πιο αδυνάτων ανθεί. Αυξημένους κινδύνους για τη σωματική ακεραιότητα και τα περιουσιακά τους στοιχεία αντιμετωπίζουν επίσης διάφορες κατηγορίες επαγγελματιών και λειτουργών, όπως δικαστικοί, πολιτικοί, δάσκαλοι και καθηγητές όλων των βαθμίδων της παιδείας, παίκτες και διαιτητές, αστυνομικοί. Και κοντά σε αυτούς, εύποροι και επώνυμοι πολίτες που ενδεχομένως ανήκουν ή δεν ανήκουν στις προηγούμενες κατηγορίες.

Η μεγάλη απειλή είναι φυσικά το ποινικό έγκλημα που έχει φουντώσει και αποθρασυνθεί, αλλά και οι άλλες διαβαθμίσεις όσων καταφεύγουν στην άσκηση βίας δεν απέχουν πολύ. Οι «χούλιγκαν» που διαλύουν τα πάντα μέσα και έξω από τα γήπεδα ή μακελεύονται μεταξύ τους, οι διαδηλωτές που ψάχνουν να βρουν ευκαιρία για να συγκρουστούν με την αστυνομία και να τα σπάσουν, οι αναρχοαυτόνομοι που τα κάνουν «μπάχαλο» για να αλλάξουν την κοινωνία και στην κορυφή οι τρομοκράτες και οι επίδοξοι τρομοκράτες με τα συγκεκριμένα ή τυφλά χτυπήματα και τις απειλές κατά προσώπων.

Ολοι αυτοί και οι ενέργειές τους έχουν καταφέρει να σπείρουν τον φόβο. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και απλοί πολίτες που καταφεύγουν σε μορφές βίας και παραβίαση νόμων, για να εκδηλώσουν την αντίθεσή τους σε μέτρα και καταστάσεις και δεν εννοούμε τους ειρηνικούς διαδηλωτές. Είναι υποκίνηση σε άσκηση βίας οι αυτοκόλλητες ανακοινώσεις που σημαδεύουν συγκεκριμένους δημοσιογράφους. Είναι μορφή βίας η παραβίαση των διοδίων στις εθνικές οδούς, ανάλογη εκείνης του ξεχαρβαλώματος των παρκόμετρων στους δρόμους της Αθήνας στο παρελθόν. Ναι, οι σταθμοί των διοδίων έχουν πολλαπλασιαστεί και τα διόδια έχουν αυξηθεί παράλογα, αλλά υπάρχουν άλλοι τρόποι και άλλα μέσα διαμαρτυρίας, προκειμένου να πειστεί το κράτος να υπαναχωρήσει.

Υπάρχουν εκείνοι που θα αναφερθούν στην κρατική βία και αυθαιρεσία ή θα επικαλεστούν επιχειρήματα κοινωνικής ανυπακοής, για να αναγκαστεί η πολιτεία να… βάλει μυαλό. Στην Ελλάδα όμως σήμερα δεν έχουμε δείγματα άσκησης θεσμικής βίας από το κράτος και οι επικλήσεις επιχειρημάτων κοινωνικής ανυπακοής είναι προσχηματικές. Αντίθετα, έχουμε δείγματα ασυδοσίας και ατιμωρησίας. Ελευθερία και δημοκρατία δεν σημαίνουν ασυδοσία και τα δημοκρατικά πολιτεύματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά χωρίς σεβασμό στους νόμους και δίχως να τιμωρούνται οι παραβάτες. Ιδιαίτερα όταν ασκούν βία σε βάρος συμπολιτών ή καταφεύγουν σε βανδαλισμούς.

Η άσκηση βίας τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στην ελληνική κοινωνία και είναι πολλοί οι πολίτες που ζουν πλέον μέσα στον φόβο. Για κάποιους ο φόβος έχει μετατραπεί σε τρόμο. Αν η πολιτεία δεν πάρει αποφασιστικά μέτρα, που θα συνδυάζουν την κοινωνική ευαισθησία με την πρόληψη και την καταστολή, η κατάσταση θα γίνει πάρα πολύ επικίνδυνη, έως και αφόρητη. Η διατήρηση του νόμου και της τάξης δεν αποτελεί πάντα στόχο των αντιδραστικών στοιχείων. Στη δική μας περίπτωση έχει γίνει αναγκαία συνθήκη για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
/ / Tου Αγγελου Σταγκου / / Καθημερινή / /

Δεν υπάρχουν σχόλια :