Η Αθήνα και τα χρυσά βιολιά

Η δημοσιονομική κρίση δεν επηρεάζει μόνο τους δημόσιους κορβανάδες και τα ιδιωτικά βαλάντια. Διεισδύει και στη γλώσσα παράγοντας έννοιες και προσθέτοντας σημασιολογικές αποχρώσεις. Τί γίνεται με τη λέξη "Ελλάδα";

Η τερπνή λέξη Ελλάδα είναι δίσημη, ήταν δίσημη για την ακρίβεια μέχρι σήμερα στα γερμανικά. Η Ελλάδα είναι ο τόπος, όπου δημιουργήθηκαν κάποτε οι βάσεις και οι προϋποθέσεις του ευρωπαϊκού πολιτισμού, είναι η πνευματική γενέτειρα των Γερμανών. Η Ελλάδα είναι επίσης μια σημερινή ηλιόλουστη χώρα, περιτριγυρισμένη από θάλασσα με συμπαθητικούς κατοίκους, μια οικεία επικράτεια όπου ................
........................
αξίζει πάντα να περάσει κανείς τις διακοπές του. Ανοίγουμε λοιπόν προχθές το πολιτιστικό ένθετο της μεγάλης εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung και πέφτουμε πάνω σε έναν πηχυαίο τίτλο που λέει Η Ελλάδα του κόσμου της μουσικής. Από κάτω μια μεγάλη φωτογραφία, σε κόκκινο φόντο δυο γαντοφορεμένα χέρια κραδαίνουν ένα από εκείνα τα περίφημα βιολιά που είχε κατασκευάσει στις αρχές του 18ου αιώνα στην Κρεμόνα ο Αντόνιο Στραντιβάρι και που τελευταία φορά άλλαξε ιδιοκτήτη στη Νέα Υόρκη το 2007 έναντι 2.728.000 δολαρίων.

Τι υποθέτει κανείς αυθόρμητα πριν καν διαβάσει το άρθρο; Ότι θα διηγείται για μια ακόμα φορά την ιστορία των χρυσών αυτών βιολιών ανακηρύσσοντας συμβολικά την Κρεμόνα της Ιταλίας σε Ελλάδα, σε κοιτίδα δηλαδή της νεώτερης παράδοσης στην κατασκευή εγχόρδων. Πλάνη οικτρά. Διότι το άρθρο διηγείται μιαν εντελώς διαφορετική ιστορία, την άνοδο και την πτώση ενός περίφημου οίκου αγοράς και πώλησης σπάνιων βιολιών. Ο έμπορος Dietmar Machold ξεκίνησε πριν από μερικές δεκαετίες από τη Βρέμη, εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, έγινε κορυφαίος στο είδος του, πέτυχε απόλυτα κι εκεί στην κορυφή έχασε την εποπτεία και ζαλίστηκε. Παρασύρθηκε στην ύβρη. Άνοιξε υποκαταστήματα στη Ζυρίχη, τη Νέα Υόρκη, το Σικάγο, το Τόκιο και τη Σεούλ, ξανοίχτηκε με τεράστια δάνεια σε τράπεζες και ιδιώτες, αγόρασε και ανακαίνισε το ηλικίας 600 ετών ανάκτορο Eichbüchl, όπου σημειωτέον μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο υπογράφηκε η ίδρυση της Δεύτερης Αυστριακής Δημοκρατίας. Ο Dietmar Machold έχασε τον έλεγχο. Η οικονομική κρίση τα δύο τελευταία χρόνια έφερε στην επιφάνεια τα λάθη και τις υπερβολές του. Ο οίκος κήρυξε πτώχευση στις αρχές Νοεμβρίου.

Και τώρα καταλάβαμε τι σημαίνει πραγματικά ο τίτλος. Η Ελλάδα του κόσμου της μουσικής, όχι η κοιτίδα των πιο εκλεκτών εγχόρδων, αλλά η άνοδος και η πτώση μιάς επιχείρησης με αχαλίνωτη και μεγαλομανή πολιτική που επιβίωνε από ένα σημείο και πέρα μόνο χάρη στη γαλαντομία των τραπεζών. Μόλις αυτές αναγκάστηκαν να κλείσουν τη στρόφιγγα η επιχείρηση φαλίρισε. Το ξέραμε ότι η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται, ξέραμε ότι οι λέξεις μεταβάλλουν σημασίες, τα παλιά νοήματα μερικές φορές ατονούν, αλλά προστίθενται και νέα. Απλά δεν ήμασταν απολύτως προετοιμασμένοι γι’ αυτόν τον τόσο άμεσο εμπλουτισμό της σημασίας της λέξεως Ελλάδα στα γερμανικά. Όχι μόνο κοιτίδα του πολιτισμού και χώρα ευωχίας, αλλά και συνώνυμο της ύβρης και της πτώσης.

DEUTSCHE WELLE