Καλό, αλλά όχι ουσιαστικό, βήμα
Της Ντόρας Μπακογιάννη, Ανεξάρτητης Βουλευτού, πρώην Υπουργού Εξωτερικών
Η επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού στην Αθήνα, καθώς συνοδευόταν από δέκα υπουργούς και 100 περίπου επιχειρηματίες, είχε ένα ισχυρό χαρακτήρα εντυπώσεων, αλλά στα θέματα ουσίας τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό, που τα ελληνικά ΜΜΕ επιχείρησαν να δώσουν στην επίσκεψη, αφορούσε στην «αρνητική συγκυρία», ή στην «αδυναμία της Ελλάδας» σε σχέση με την Τουρκία -και άρα στην ακαταλληλότητα της στιγμής για την εξυπηρέτηση των ελληνικών συμφερόντων. Η δεύτερη αυτή αντίληψη στηρίζεται σε δύο λανθασμένες εκτιμήσεις: Πρώτον, ότι η Ελλάδα είναι μια αδύναμη χώρα, και δεύτερον, ότι η Τουρκία περίπου «σαρώνει» τα πάντα στην περιοχή. Λάθος και τα δύο. Καταρχάς η Ελλάδα περνάει βέβαια μια μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι... είναι μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, με πολιτικό και θεσμικό ρόλο που αφορά στο ίδιο το μέλλον της Τουρκίας στην Ευρώπη.
Η δε Τουρκία – είναι αναμφισβήτητα αναβαθμισμένη - έχει όμως ακόμα σημαντικά προβλήματα με τα ανοίγματα της εξωτερικής της πολιτικής. Η τελευταία πρωτοβουλία που ο Τούρκος πρωθυπουργός ανέλαβε μαζί με τον Πρόεδρο της Βραζιλίας και η οποία δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα σε σχέση με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έχει ήδη αντιμετωπισθεί με μεγάλη καχυποψία από ΗΠΑ, Ε.Ε. ΝΑΤΟ, Ρωσία και Κίνα. Η προσέγγιση με την Αρμενία έχει ουσιαστικώς ναυαγήσει, ενώ και οι σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν έχουν ψυχρανθεί. Θυμίζω επίσης ότι, λόγω Ιράκ, σχέσεων με Συρία, Χεζμπολλάχ, κρίσης με το Ισραήλ κλπ οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, έχουν επίσης ψυχρανθεί.
Όσον αφορά τώρα στα συγκεκριμένα αποτελέσματα της ίδιας της επίσκεψης: στον μεν οικονομικό τομέα ελπίζω ότι οι εκτεταμένες επαφές θα δώσουν την ευκαιρία για νέες συνεργασίες. Κανένα όμως καινούργιο project δεν προστέθηκε στα μεγάλα (π.χ. αγωγός Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας) που έχουν υπογραφεί επί Νέας Δημοκρατίας.
Για τη λαθρομετανάστευση, μοναδικό νέο αποτέλεσμα ήταν το να δεχθεί η Τουρκία, επιτέλους, να ανοίξει το λιμάνι της Σμύρνης αλλά μόνο για …χίλιες αιτήσεις υπανεισδοχής! Πολύ φοβάμαι ότι αυτό θα αποτελέσει επιχείρημα της Τουρκίας για να υπεκφύγει των υποχρεώσεών της που προκύπτουν από το Πρωτόκολλο που έχει υπογραφεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Όσον αφορά τώρα στα κύρια ελληνοτουρκικά θέματα, απομένει να δούμε αν στο μέλλον θα υπάρξει η πολιτική βούληση για επίλυση των εκκρεμοτήτων χωρίς έμπρακτη αμφισβήτηση των ελληνικών θέσεων στο Αιγαίο. Επί του παρόντος πάντως οι ουσιαστικές διαφορές παρέμειναν, χωρίς να υπάρχουν, ορατές τουλάχιστον, συγκλίσεις. Θετική ήταν η δήλωση περί του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου, και περί του όρου «Οικουμενικός» για τον Πατριάρχη.
Τέλος, για το Κυπριακό σημειώνουμε την επιθυμία του κ. Ερντογάν για επίλυση του θέματος μέχρι το τέλος του έτους και την πρότασή του για διεθνή διάσκεψη με συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων, των Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Η κυβέρνηση θα αξιολογήσει τα θετικά ή τα αρνητικά της πρότασης αυτής.
Η ουσία του προβλήματος πάντως παραμένει ότι τη λύση θα πρέπει να βρουν οι Κύπριοι για τους Κύπριους, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις και κηδεμονίες. Η δε λύση θα πρέπει να λαμβάνει απολύτως υπ΄όψιν το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το γεγονός ότι η Κύπρος αποτελεί πλήρες και ισότιμο μέλος της Ε.Ε.
Συμπέρασμα: η επίσκεψη καλώς έγινε - και η επικοινωνία βοηθά. Είναι θετικό ότι υπεγράφησαν 21 συμφωνίες οικονομικής κ.λ.π. συνεργασίας και ότι στα θέματα του Πατριαρχείου επανελήφθησαν θέσεις από πλευράς του κυρίου Ερντογάν, που είχαν διατυπωθεί και κατά την επίσκεψη Καραμανλή στην Άγκυρα.
Τέλος, όσον αφορά στο Αιγαίο, πρέπει να εντατικοποιηθούν οι διερευνητικές συνομιλίες ώστε να οδηγήσουν, όταν ο κύκλος ολοκληρωθεί, στη δημιουργία προϋποθέσεων ώστε οι δύο χώρες να προβούν σε από κοινού προσφυγή στη Χάγη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου