Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

Εύκολο χρήμα και ατομισμός, γιατί ο Αλλος φταίει για όλα

«Η Ελλάδα είναι μια κοινωνία όπου συχνά τις ευθύνες τις φορτώνουμε στον Αλλο, τον Αλλο με Α κεφαλαίο όπως τον ορίζει ο Λακάν. Πρόκειται για τον Αλλο του πολιτισμού» λένε οι Νασία και Ρεζινάλντ Μπλανσέ, που έχουν ζήσει πολλά χρόνια στη Γαλλία. «Η βαρύτητα μετακυλίεται σε αυτόν, τον οποίο μπορεί να βιώνουμε ως διώκτη αλλά και ως φορέα του σφάλματος. Οταν δεν υπάρχει η απαραίτητη απόσταση από τον Αλλο, δεν είναι επαρκώς ορισμένη και η ευθύνη. Οταν ο αποχωρισμός δεν είναι ολοκληρωμένος, μπορεί να μεταφράζεται με το αίσθημα ότι αποτελούμε όλοι μια οικογένεια. Η καχυποψία συχνά επικρατεί στις κοινωνικές συναλλαγές. Ο καθένας προσπαθεί να είναι εκείνος που παίρνει από τον Αλλο ώστε να μην βρεθεί στη θέση εκείνου που τον κλέβουν. Το ιδεώδες του εύκολου χρήματος και ο ατομισμός ήταν κάτι που επικράτησε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Λειτούργησε βασικά ως ......

..... υπερεγώ για την κοινωνία. Αυτό είναι το όνομα της λεγόμενης κρίσης αξιών».
Κακομαθημένα παιδιά «Ο Ελληνας έχει το σύνδρομο του κακομαθημένου παιδιού που απαιτεί με ανυπομονησία, χωρίς συναίσθηση αν πρέπει να πάρει αυτό που ζητάει. Ιστορικά περάσαμε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τη στέρηση της Κατοχής στην ευδαιμονία του καπιταλισμού» εξηγεί η 29χρονη σύμβουλος ψυχοθεραπεύτρια Ειρήνη Γαρούφη, με σπουδές στο Λονδίνο. «Απέναντι στην κρίση υπάρχει μετατόπιση ευθυνών, θυματοποιούμαστε. Αυτός ο μηχανισμός προκαλεί μια αίσθηση μοιρολατρίας. Στοχοποιούμε τον άλλο, νιώθουμε αβοήθητοι και πιστεύουμε ότι δεν έχουμε έλεγχο της κατάστασης. Αφετέρου λόγω της εξωστρέφειάς μας ως λαός, διοργανώνουμε πορείες, διαδηλώσεις, θέλουμε να δηλώσουμε παρόντες σε συλλογικό επίπεδο, ενίοτε κατά τρόπο σπασμωδικό. Οταν όμως γυρίζουμε σπίτι, βιώνουμε το πρόβλημα μόνοι μας. Η μετάθεση των ευθυνών και η σπασμωδικότητα συχνά γεννούν και τη βία. Αντί να δούμε ότι είμαστε συνυπόλογοι, να κάνουμε αλλαγές, εκτονώνουμε την απελπισία και την ανημποριά μας».
«Η καθήλωση στην ανωριμότητα απορρέει από τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά τους οι Ελληνίδες μάνες» λέει η 32χρονη ψυχοθεραπεύτρια Μαριαλένα Σπυροπούλου. Η αδυναμία τους να χειριστούν τα συναισθήματα, τη σεξουαλικότητα, την ανεξαρτησία κατά τρόπο άμεσο και αποτελεσματικό έχει άμεσο αντίκτυπο στην ανατροφή των παιδιών, τα οποία δεν αφήνουν να ωριμάσουν για να μη χάσουν τον ρόλο τους ως τροφοί. Οι Ελληνίδες μάνες δεν θέλουν ενήλικες, αλλά παιδιά. Ετσι και οι Ελληνες μεγαλώνουν συνέχεια με έναν κρεμάμενο μαστό που είναι πάντα εκεί, καλλιεργώντας την παιδικότητα, αποφεύγοντας και μεταθέτοντας ευθύνες. Πόσοι συμπατριώτες μας δεν αντιμετώπιζαν το Δημόσιο ως αυτόν τον μαστό που θα τους τρέφει μια ζωή; Είμαστε εθισμένοι σε μια διγλωσσία, στο διπλό μήνυμα σε όλα τα επίπεδα, όπου από τη μια φαινόμαστε αντιδραστικοί και ανεξάρτητοι και από την άλλη υπάρχει υπερπροστατευτισμός».
Αρνηση, θυμός, ενοχές «Ο σημερινός Ελληνας φοβάται λοιπόν ότι θα χάσει όλα αυτά που θεωρούσε κεκτημένα χωρίς να έχει κάτσει να αναλογιστεί κατά πόσο ήταν ρεαλιστικό να τα αποκτήσει και να τα συντηρεί» λέει ο Τάσος Δημόπουλος. «Είναι σε άρνηση. Οπως τα άτομα που αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας δεν πιστεύουν ότι έχουν ασθενήσει την ώρα που η αρρώστια τούς κατατρώει. Κανένας δεν μπήκε στον κόπο να δει πόσα βγάζει και αν μπορεί να συντηρήσει σπίτι, εξοχικό, δύο αυτοκίνητα, τόσες πιστωτικές κάρτες. Να ανήκει στη γενιά των 700 ευρώ, αλλά να αγοράζει το κινητό των 600 ευρώ. Κανείς δεν έκανε το τεστ της πραγματικότητας. Η απώλεια εργασίας, εισοδήματος, κοινωνικού στάτους φέρνει τα πάνω κάτω στις οικογένειες, γιατί αλλάζουν βίαια τα δεδομένα πάνω στα οποία οικοδομήθηκαν οι ισορροπίες. Μπορεί να έχουμε φαινόμενα καταθλίψεων, ακόμα και αυτοκτονίες», λέει ο νεαρός ψυχίατρος.
«Είμαστε υπό την επήρεια σοκ», υπογραμμίζει η Ειρήνη Γαρούφη. «Δεν έχουμε αντιληφθεί το μέγεθος των αλλαγών. Η Ελλάδα ως ασθενής θα ήταν κάποιος που έχει έντονη αίσθηση ανασφάλειας, φόβου και έλλειψη αυτοεκτίμησης, κρίση ταυτότητας από την κατάρρευση ενός μοντέλου ζωής που βασιζόταν στα υλικά αγαθά».
Ποιοι απειλούνται περισσότερο; «Οι νέοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στο άγχος της κρίσης. Οι έφηβοι, τα παιδιά που είναι στα 20 και 25 τους χρόνια, έχουν μεγαλώσει στο κουκούλι του λάιφ στάιλ, στην απληστία του χαρτζιλικιού, στο μέλλον που είναι φουσκωμένο με προσδοκίες, αγαθά, γκλάμουρ. Επίσης δεν έχουν καμιά εμπειρία στέρησης ή διαχείρισης κρίσεων», τονίζει η Ειρήνη Γαρούφη.
Η Μαριαλένα Σπυροπούλου θεωρεί ότι το άγχος πλήττει κυρίως την ηλικιακή ομάδα 30-40 ετών. «Η δική μας γενιά, των τριαντάρηδων, θέλησε να απεμπλακεί από τον στενό εναγκαλισμό με τους γονείς και τα φέρνουν έτσι οι συνθήκες που καταλήγει λόγω οικονομικής στενότητας στη σύσφιγξη των σχέσεων. Οπως δεν ήθελε τριβή με την πνιγηρή οικογένεια, έτσι παραμέρισε και την τριβή με την πολιτική. Περάσαμε μια ενηλικίωση σαν ένα μακρύ καλοκαίρι. Ναι μεν κάναμε σπουδές, εδώ ή στο εξωτερικό, εργαζόμαστε σκληρά από μικροί, γαλουχηθήκαμε με άλλα πρότυπα ευμάρειας και τώρα πρέπει να εμφανίσουμε άλλα “επιβιωτικά” χαρακτηριστικά».
Εγνοια για την κοινότητα Γιάννης Ζέρβας: «Οι κρίσεις βγάζουν συμπεριφορές είτε ακραίου ατομικισμού είτε της ανάγκης για μια διαφορετικών όρων συνύπαρξη. Ας ευχηθούμε ότι σε αυτήν την τρικυμία δεν θα ξεχάσουμε τι θα πει κοινότητα, βάζοντας ο καθένας τα λεφτά του σε ξένες τράπεζες και αδιαφορώντας για τον διπλανό. Η κρίση δεν θα πλήξει με την ίδια σφοδρότητα τον καθέναν, αλλά η έξοδος από αυτήν θα έρθει μόνο αν τεθούν βάσεις από κοινού. Ως γιατρός λ. χ. δεν μπορώ να κατατρώγομαι με την αγωνία για την οικογένειά μου και να μην αναρωτιέμαι αν το ελληνικό κράτος έχει σκεφτεί πόσοι πολίτες απολυμένοι, απογοητευμένοι, εξοργισμένοι, θα χρειαστούν ψυχολογική υποστήριξη και πώς θα την καλύψουν οικονομικά».

Δεν υπάρχουν σχόλια :