Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Ξετυλίγοντας το κουβάρι των «οικονομικών» αυτοκτονιών

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Παρουσιάζονται ως θύματα επιδημίας στην Ελλάδα της κρίσης, ακόμη κι αν το επιχειρηματικό τους ιστορικό δεν παραπέμπει σε χρεοκοπία. Αυτόχειρες υπήρχαν στη χώρα και σε χρόνια ακμής, σε κάποιες ...


περιπτώσεις περισσότεροι απ’ ό,τι σήμερα, όμως τότε δεν δίναμε ιδιαίτερη σημασία
Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς όπλισε το χέρι του. Τέλη Μαΐου ένας συνταξιούχος οικοδόμος από τον Κρουσώνα Ηρακλείου έστρεψε την κάννη της κυνηγετικής του καραμπίνας καταπρόσωπο. Ηταν 66 ετών. Ενας ακόμη αυτόχειρας στην Κρήτη. 
Ο τοπικός Τύπος ανακοίνωσε την είδηση ως άλλη μία οικονομική αυτοκτονία. «Οσο βαθαίνει η κρίση στην ελληνική κοινωνία εντείνεται η καταιγίδα των αυτοκτονιών», έγραφε ένα έντυπο. «Αυτά ας τα βλέπουν οι πολιτικοί μας», προέτρεπε άλλη εφημερίδα. 
Σε αυτή την περίπτωση όμως η αλήθεια ήταν διαφορετική για όσους τον γνώριζαν. Αν επιχειρούσε κάποιος να ξετυλίξει το κουβάρι της απόγνωσης του αυτόχειρα, δεν θα κατέληγε σε δάνεια, χρέη ή ακάλυπτες επιταγές, αλλά σε ένα βαρύ ψυχιατρικό ιστορικό.

Ο Αλέξανδρος Βγόντζας, διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου, βεβαιώνει ότι ο 66χρονος υπέφερε για πολλά χρόνια από βαριά κατάθλιψη και παρακολουθούνταν από το προσωπικό της κλινικής. «Η βασική αιτία της αυτοκτονίας δεν ήταν οικονομική», διαβεβαιώνει. 
Τοπικά έντυπα όμως συνέδεσαν στα ρεπορτάζ τους το περιστατικό με άλλους δύο θανάτους που είχαν συμβεί το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαΐου: ενός 72χρονου που κρεμάστηκε από μια ελιά στο χωράφι του στην περιοχή Αθανάτων και ενός 61χρονου που πέθανε καταπίνοντας φυτοφάρμακο. 
Σύμφωνα με ειδικούς ψυχικής υγείας, οι τρεις αυτοκτονίες αποδόθηκαν από δημοσιογράφους στην οικονομική κρίση χωρίς να υπάρχουν αντίστοιχες ενδείξεις. Ερευνα ιατροδικαστών και ψυχιάτρων δείχνει ότι από τις 11 αυτοκτονίες στην Κρήτη τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο, μόνο 3 σχετίζονταν με οικονομικά ζητήματα.

ΟΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ. Εχουν περάσει σχεδόν τρεις μήνες από τότε που σχεδόν κάθε αυτοκτονία στην Ελλάδα σχετίζεται από τα Μέσα ή την κοινή γνώμη με την κρίση. Οι οικονομικοί λόγοι ανέκαθεν ωθούσαν ανθρώπους στην αυτοχειρία, αλλά δεν αποτελούν πάντα μοναδική ή ικανή αιτία. Αφορμή των συσχετισμών στάθηκε η δημόσια αυτοκτονία του 77χρονου συνταξιούχου φαρμακοποιού Δημήτρη Χριστούλα τον Απρίλιο στην Πλατεία Συντάγματος και το σημείωμα που είχε αφήσει. 
«Είμαι συνταξιούχος. Δεν μπορώ να ζω σε αυτές τις συνθήκες. Δεν μπορώ να ψάχνω για φαγητό στα σκουπίδια. Γι’ αυτό αποφάσισα να βάλω τέλος στη ζωή μου», έγραφε μεταξύ άλλων ο αυτόχειρας. Οι αυτοκτονίες χρεωμένων ελλήνων επιχειρηματιών καταγράφηκαν από ξένους δημοσιογράφους και ενέπνευσαν μέχρι και πολιτικές αναλύσεις. 
Πρόσφατα ο δημοσιογράφος Σάιμον Νίξον σκιαγράφησε στην εφημερίδα «Wall Street Journal» τις λειτουργικές αδυναμίες της ευρωζώνης με αφορμή το σημείωμα ενός 60χρονου αυτόχειρα. «Η Ελλάδα χρειάζεται έναν ηγέτη σαν τη Μάργκαρετ Θάτσερ», έγραψε στο χαρτί που άφησε δίπλα του πριν κρεμαστεί σε ένα πάρκο στη Νίκαια ο συνταξιούχος. Ερευνα που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet» παρουσίαζε αύξηση των αυτοκτονιών άνω του 15% στην Ελλάδα την περίοδο 2007- 2009, ενώ διεθνή ΜΜΕ εστίασαν στην Κρήτη και τους αυτόχειρες εμπόρους της Κεντρικής Λαχαναγοράς Ηρακλείου. 
Εκεί, δύο οικογένειες υποστηρίζουν ότι οι συγγενείς τους αυτοκτόνησαν έπειτα από πιέσεις και απειλές που δέχονταν από τοκογλύφους και έχουν ζητήσει εισαγγελική έρευνα. Στην τηλεφωνική γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία (1018) η Κρήτη ερχόταν δεύτερη σε κλήσεις μετά την Αττική το 2010. 
Αν και στην Κρήτη τα τοπικά Μέσα έγραφαν για «επιδημία αυτοκτονιών», έρευνα της ψυχολόγου Αναστασίας Καστανάκη αποδεικνύει το αντίθετο. Οι αυτόχειρες στην Κρήτη ήταν 46 το 2009, 36 το 2010 και 48 πέρσι. Το 2000 όμως, στην περίοδο του Χρηματιστηρίου είχαν φτάσει τους 61 – αριθμός ρεκόρ για το νησί την τελευταία δωδεκαετία. Το 2005 ήταν 47 και το 2008, πριν ξεδιπλωθεί η κρίση στην Ελλάδα, 46. Εκείνα τα χρόνια όμως οι αυτοκτονίες δεν προβάλλονταν.

«Σαφώς και σε περιόδους οικονομικής ή κοινωνικής κρίσης παρουσιάζεται αύξηση των περιστατικών αυτοχειρίας. Αλλά παρατηρούμε τελευταία μια υπερπροβολή αυτών των πράξεων στην Κρήτη ή στην Ελλάδα. Οι περισσότερες αποδίδονται στην οικονομική κρίση χωρίς αυτό να είναι σαφές ή να προκύπτει από κάπου», παρατηρεί η κ. Καστανάκη. 
Στην έρευνά της για να διαπιστώσει τα αίτια παλιότερων αυτοκτονιών επισκέφτηκε τις οικογένειες αυτοχείρων, αναζήτησε τα βιβλιάρια υγείας τους, το ιατρικό ιστορικό, χειρόγραφά τους. Προσπάθησε μέσα από συνεντεύξεις με συγγενικά τους πρόσωπα να ανασυνθέσει τις τελευταίες τους συνομιλίες.
Να μάθει πού περπάτησαν, ποιους είδαν, τι έκαναν την ημέρα πριν θέσουν τέλος στη ζωή τους. «Ο εισαγγελέας ή η Αστυνομία δεν έχουν καμία αρμοδιότητα σε αυτό το κομμάτι. Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση συσχέτιση των περισσότερων αυτοκτονιών στην Κρήτη με την οικονομική κρίση», λέει ο καθηγητής Ιατροδικαστικής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης Μανώλης Μιχαλοδημητράκης

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια :