«Στο Παρίσι ένιωσα τι σημαίνει να είσαι Ελληνας»

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ «Στο Παρίσι ένιωσα τι σημαίνει να είσαι Ελληνας»

Ο συγγραφέας του μυθικού πλέον «Πεθαίνω σα χώρα» αποθεώνεται στη Γαλλία την ίδια στιγμή που το έργο του αποσιωπάται στην Ελλάδα. Η περίπτωσή του επιβεβαιώνει το «ουδείς προφήτης στον τόπο του»

Επτακόσιοι μαθητές λυκείου συγκεντρώθηκαν σε ένα αμφιθέατρο για να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με το τραγικό στοιχείο, έχοντας ως επίκεντρο τον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου . Πού συνέβη αυτό; Οχι βέβαια στη χώρα μας, αλλά στη Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι. Με επίσημο προσκεκλημένο τον έλληνα συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη , αφιέρωμα στο έργο του οποίου πραγματοποιείται καθ΄ όλη τη σεζόν 2009-2010 στο θέατρο Οdeon.

«Ξέρετε τι θα πει να βλέπεις 16χρονα και 17χρονα παιδιά επί τέσσερις ώρες να συζητούν, να αναρωτιούνται ή και να παίζουν αποσπάσματα της τραγωδίας για να .....

....... τιμήσουν εσένα και τη χώρα σου;Ξέρετε τι θα πει να σε ρωτάει γαλλίδα καθηγήτρια, με βουρκωμένα μάτια,πώς νιώθει ένα ελληνόπουλο όταν συνειδητοποιεί ότι είναι απόγονος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας;».
Ο Δημήτρης Δημητριάδης από τη Θεσσαλονίκη όπου ζει μιλάει για τις εμπειρίες της χρονιάς που ξεκίνησε στο Παρίσι με την παράσταση του έργου του «Πεθαίνω σα χώρα» σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού. Στο αφιέρωμα που διοργανώθηκε για αυτόν από το θέατρο Οdeon και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Ολιβιέ Πυ χωρούν παραστάσεις, εκδόσεις, συζητήσεις, επαφές με σχολεία και πανεπιστήμια και πολλά ακόμη. Ο ίδιος θα βρεθεί στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα για ένα αφιέρωμα που εντάσσεται στη «Συνάντηση με αφορμή το σύγχρονο θέατρο» και συνδέεται άμεσα με την τρέχουσα σεζόν στο Παρίσι- αποτελεί άλλωστε πρωτοβουλία της μεταφράστριάς του Δήμητρας Κονδυλάκη.

«Βίωσα μια πρωτόγνωρη εμπειρία» ομολογεί. «Συνειδητοποίησα τι θα πει να συνδέεις το θέατρο με τα σχολεία, τα ιδρύματα, τους δασκάλους,τους καθηγητές,τα παιδιά,την εκπαίδευση... Τι σημαίνει να κάνεις ανταλλαγές, να έχεις επαφές. Σε κάθε μου ταξίδι στο Παρίσι, καθ΄όλη τη διάρκεια της χρονιάς, το Οdeon οργάνωνε συναντήσεις με νέους,μαθητές,φοιτητές,και άλλους.Ομολογώ ότι αυτή η σύνδεση του θεάτρου, του έργου μου, των παραστάσεων με την εκπαίδευση, με την κοινωνία, με τις νεώτερες γενιές ήταν και είναι μια από τις σημαντικότερες εμπειρίες.Σε κάτι τέτοιες συναντήσεις είναι που νοιώθεις τις ελλείψεις,το κενό,είναι που συνειδητοποιεί κανείς που βρισκόμαστε εμείς, η νεώτερη γενιά και που πάμε, που στοχεύουμε...». ». Και τονίζει: «Εχω ξεπεράσει τα όρια της επάρκειάς μου. Δοκιμάστηκε η ελληνική μου παιδεία, η γνώση μας δοκιμάστηκε αγρίως από τη δική τους γνώση». Πέραν της προσωπικής ικανοποίησης, ο Δημήτρης Δημητριάδης έγινε ένας πολιτιστικός πρεσβευτής της χώρας μας στο εξωτερικό, χωρίς κανένας από την Ελλάδα να το πάρει είδηση. Αλήθεια, πώς νιώθει που η αναγνώριση έρχεται μόνο απ΄ έξω; «Υπάρχει ένα είδος λύπης.Οχι όμως μόνο για μένα. Ξέρω ότι υπάρχει εδώ ένας κόσμος αφανής, ευαίσθητος και καλλιεργημένος, ένας κόσμος ταλαντούχος,που χάνεται. Θα ήθελα πολύ να υπήρχε η δυνατότητα ανάλογων συναντήσεων με αυτές που έζησα στο Παρίσι.Λόγοι συνηθειών και αταβισμού,λόγοι αυτοματισμών, θα έλεγα, δημιουργούν εμπόδια.Και ίσως τα πράγματα να μην είναι τόσο ζοφερά.Υπάρχουν διαλείψεις φωτός... Στην Ελλάδα νομίζω ότι ζούμε κάτι οξύμωρο:από τη μια έχουμε έναν εγωισμό και ένα φιλότιμο και από την άλλη τα αποσιωπούμε όλα.Εμαθα πολλά πράγματα στο Παρίσι,κυρίως για ελληνικά θέματα».

Και τώρα; Τι θα αλλάξει έπειτα από όλο αυτό; «Θα ζω όπως ζούσα πάντα. Με τη διαφορά ότι έχω να σκέφτομαι πως κάποιοι ασχολήθηκαν με τα κείμενά μου με τρόπο που δεν έκανε ποτέ κανείς.Δεν είναι παράπονο αυτό.Είναι η αίσθηση μιας πολιτιστικής απόστασης που μας χωρίζει από το εξωτερικό. Το να είσαι Ελληνας εκεί σημαίνει πολλά.Σε κάνει να νιώθεις ό,τι δεν νιώθεις εδώ.Εκείγια πρώτη φορά στη ζωή μουαισθάνθηκα ότι έχω ένα δικό μου σπίτι,όχι ότι φιλοξενούμαι». Αλλά επανέρχεται: «Τελικά, θέλω πολύ να μιλιέται το έργο μου στη γλώσσα μου, από ανθρώπους της χώρας μου. Με ευχαριστεί ιδιαίτερα να το ακούω μεταφρασμένο,αλλά είναι αλλιώς να το ακούς στα ελληνικά. Βρέθηκα σε κάποιες αναγνώσεις του “Τόκου” και το απόλαυσα. Νιώθω πραγματικά ευνοημένος που συνεργάζομαι με τον Λευτέρη Βογιατζή » καταλήγει.

ΕΞΙ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ,ΜΟΝΟ ΤΡΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ

Εφέτος μεταφράστηκαν στα γαλλικά έξι έργα του Δημήτρη Δημητριάδη.Από αυτά μόνο τρία έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα: η «Ομηριάδα»,το «Ιnsenso» (Ινδικτος) και η «Ζάλη των ζώων πριν τη σφαγή» (Αγρα),που είχε ανεβεί στο Θέατρο του Νότου (2000) σε σκηνοθεσίαΓιάννη Χουβαρδά και παίχτηκε εφέτος στο Οdeon.Ακόμη,μεταφράστηκαν τα «Χρύσιππος» και «Φαέθων» από τονΜισέλ Βόλκοβιτς, το θεατρικό «Ο κυκλισμός του τετράγωνου» που κάνει πρεμιέρα στις 14 Μαΐου (θα παίζεται ως τις 12/6) στην κεντρική σκηνή του Οdeon από τουςΔ. Κονδυλάκη καιΚλοντίν Γκαλεά, το «Ιnsenso» από τουςΡομπέρ ΝταβρέκαιΚ. Μπόμπακαι το «Στροχάιν» από τηΔήμητρα Κονδυλάκηκαι τον Κριστόφ Πελέ. Στις εκδόσεις περιλαμβάνεται ένα μικρό βιβλίο της σειράς «Θέατρο εν γραπτώ», με δύο θεωρητικά κείμενα γραμμένα απευθείας στη γαλλική γλώσσα.Ακόμη,αναμένεται να εκδοθούν (στις Βρυξέλλες) οι πρώτοι «Κατάλογοι» 1-4.

Η «Συνάντηση με αφορμή το σύγχρονο θέατρο» πραγματοποιείται από το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου στο Αuditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου (Σίνα 31), από τις 3 ως τις 6 Μαΐου. Εναρξη στις 19.00.

Για την Τετάρτη 5 Μαΐουέχει προγραμματιστεί το αφιέρωμα στον Δημήτρη Δημητριάδη. Η έναρξη θα γίνει στις 16.00 λόγω της συνάντησης μεταφραστώνσκηνοθετών- δραματολόγων. 
/ / ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟY / / TO BHMA / /