7 μύθοι για τον φιλελευθερισμό

του Κωνσταντίνου Παπαχαράλαμπους

1. Ο φιλελεύθερη οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα στη μεταπολίτευση οδήγησε στην κρίση που ζούμε σήμερα

Η οικονομική πολιτική που ...

εφάρμοσε η συντριπτική πλειοψηφία των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων δεν ήταν ούτε στο ελάχιστο φιλελεύθερη. Η πολιτική που εφαρμόστηκε στη χώρα μας ήταν δυστυχώς ένα συνονθύλευμα σοσιαλισμού και εμμονών για το ρόλο του κράτους. 

Αυτή η σοσιαλιστική πολιτική δημιούργησε κρατικές επιχειρήσεις με χρέη δισεκατομμυρίων, όπως ο ΟΣΕ, ελαχιστοποίησε τον ανταγωνισμό στην πιάτσα και επέβαλλε υψηλή φορολόγηση σε όλους τους πολίτες. 

Έτσι η Ελλάδα απέκτησε τελικά ένα δυσλειτουργικό κράτος με υπεράριθμους δημόσιους υπαλλήλους σε εκατοντάδες οργανισμούς, τραγελαφική γραφειοκρατία, αιματηρή φορολογία, διαβρωτική διαφθορά και τεράστια χρέη τα οποία χρειάστηκαν μία αναδιάρθωση που όμοιά της δεν έχει υπάρξει ποτέ στον σύγχρονο κόσμο. 

Το σύνολο αυτών των πολιτικών απαξίωσαν την ελληνική αγορά, έδιωξαν δισεκατομμύρια νέων επενδύσεων και αύξησαν την ανεργία, με αποτέλεσμα η πατρίδα μας να βιώνει σήμερα την χειρότερη κρίση στο ηθικό, κοινωνικό και οικονομικό πεδίο.

2. Ο φιλελευθερισμός και το οικονομικό του μοντέλο κάνουν τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους

Λάθος. Ο φιλελευθερισμός δίνει σε όλους τους πολίτες, είναι είναι πλούσιοι, είτε φτωχοί, την ευκαιρία να βελτιώσουν μέσα στην ελεύθερη αγορά τα οικονομικά τους και την ποιότητα της ζωής τους. 

Με απλά λόγια, το οικονομικό μοντέλο του φιλελευθερισμού λέει ότι όσο δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία και ανταγωνισμός υπάρχει στο επιχειρείν, τόσο περισσότερος πλούτος παράγεται για όλους σε μία δημοκρατία. 

Ας σκεφθούμε απλά παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, όπως τα κινητά τηλέφωνα. Τη δεκαετία του 1990 η κινητή τηλεφωνία δεν ήταν διαδεδομένη στην Ελλάδα. 

Μετά την απελευθέρωση των αγορών, δηλαδή αφού δόθηκε η ευκαιρία και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις να επενδύσουν και να αναζητήσουν το κέρδος ανταγωνιζόμενες η μία την άλλη, τα κινητά έγιναν φθηνότερα και μέσα σε 10 χρόνια ιδιαίτερα προσιτά σε όλους με πολύ καλές υπηρεσίες και αυξανόμενες παροχές. 

Αν επεκτείνουμε αυτό το απλό παράδειγμα στους υπολογιστές, τα ταξίδια με το αεροπλάνο και τις διακοπές κτλ, βλέπουμε ότι τελικά ο ανταγωνισμός τον οποίο πρεσβεύει ο φιλελευθερισμός οδηγεί σε αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου για όλους, κάτι που συμβαίνει στις πλουσιότερες δημοκρατίες του κόσμου.

3. Ο φιλελευθερισμός αποτελεί την ιδεολογική αφετηρία ή και ταυτίζεται με την κεντροδεξιά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη

Ο φιλελευθερισμός έχει επηρεάσει διαχρονικά τις πολιτικές στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά με τρόπο που σχετίζεται με την ιστορική συγκυρία και τη λειτουργία της πολιτικής σε κάθε χώρα. 

Για παράδειγμα στη Βρετανία το φιλελεύθερο κόμμα τοποθετείται διαχρονικά στην κεντροαριστερά, ενώ μόνο την τελευταία δεκαετία έχει ενισχύσει τον πολιτικό λόγο του στηρίζοντας λύσεις υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας, ενώ πλέον αποτελεί κυβερνητικό εταίρο μαζί με το συντηρητικό κόμμα. 

Στην Ελλάδα η φιλελεύθερη ιδεολογία, ενώ αποτελεί άξονα σκέψης σημαντικών πολιτικών της ευρύτερης δεξιάς και του κέντρου, δεν καθόρισε ποτέ αποκλειστικά έναν συγκεκριμένο ιδεολογικό και πολιτικό χώρο. 

Φιλελεύθεροι πολιτικοί, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, υπάρχουν σε αρκετά κόμματα του ελληνικού κοινοβουλίου, κάτι που αποδεικνύει ότι ο φιλελευθερισμός δεν είναι κάποια κλειστή δομή σκέψης, αλλά ένας ευρύτερος και ψύχραιμος και για αυτό χρήσιμος τρόπος αντίληψης του κόσμου.

4. Ο φιλελευθερισμός θα μας κάνει να γίνουμε λιγότερο πιστοί, να αγαπάμε λιγότερο την οικογένεια και την πατρίδα μας

Θα λειτουργήσει δηλαδή ως παράγοντας ηθικής φθοράς; Κάθε άλλο, γιατί ο φιλελευθερισμός, σε αντίθεση με τις περισσότερες πολιτικές θεωρίες, δίνει έμφαση στο ίδιο το άτομο και τις προσωπικές επιλογές του, όχι μόνο στο οικονομικό, αλλά και στο ατομικό επίπεδο. 

Ο φιλελευθερισμός μιλά για σεβασμό και ανοχή σε όλες τις θρησκείες, σε όλα τα πιστεύω, σε όλες τις αντιλήψεις για τη ζωή και την καθημερινότητα. Αυτό που πρεσβεύει με απλά λόγια ο φιλελευθερισμός είναι ότι η ελευθερία ενός ανθρώπου σταματά εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου. 

Ο άνθρωπος που πιστεύει σε αυτή την ηθική ελευθερία δεν έχει εμμονές, επομένως είναι περήφανος για όλα αυτά που νιώθει ότι τον εκφράζουν και τον αντιπροσωπεύουν, όπως είναι η εθνική του ταυτότητα, η κουλτούρα του, οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις και οι επιλογές της προσωπικής του ζωής. 

Ένα σημαντικό φιλελεύθερο παράδειγμα από την ιστορία είναι η αναζήτηση της  ελληνικής ανεξαρτησίας και ελευθερίας από την Οθωμανική αυτοκρατορία το 1821, ένα κορυφαίο γεγονός σε όλη την νοτιοανατολική Μεσόγειο.

5. Ο φιλελευθερισμός και νεοφιλελευθερισμός αποτελούν τις δύο οψεις του ίδιου απάνθρωπου συστήματος

Ο φιλελευθερισμός και η αναθεώρησή του κατά τον 20ο αιώνα, ο νεοφιλελευθερισμός, είναι οι όψεις μιας ευρύτερης ελεύθερης αντίληψης για τη ζωή, την κοινωνία και την οικονομία σύμφωνα με την οποία πρώτο ρόλο έχει το άτομο και όχι το απρόσωπο σύνολο. 

Ο νεοφιλελευθερισμός ενισχύει την πρωταρχική αντίληψη του φιλελευθερισμού και τελικά αποσκοπεί στην ενίσχυση του ρόλου των ιδιωτών στην καθημερινή ζωή, όπου ο ρόλος του κράτους είναι επιθυμητό να ελαχιστοποιείται προς το συμφέρον της ίδιας της οικονομίας. 

Αυτή η ελεύθερη αντίληψη για την ζωή πρεσβεύει την ανάπτυξη μέσα από ιδιωτικές επενδύσεις, τη δυνατότητα για το κέρδος που εξασφαλίζει τον αναγκαίο πλούτο, την ελευθερία να διαλέξουμε εμείς το σχολείο και το πανεπιστήμιο για τις σπουδές μας, την επαρκώς κοστολογημένη πρόνοια από τον κρατικό προϋπολογισμό για επιδόματα σε όσους το χρειάζονται, την πληθώρα των ατομικών επιλογών με παράλληλο σεβασμό για την θρησκεία και την ιδιαίτερη ταυτότητα του κάθε ανθρώπου. 

Είναι απάνθρωπες η Γερμανία, η Αυστραλία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες που εφαρμόζουν φιλελεύθερες πολιτικές; Είναι απάνθρωπο να έχουμε την ευκαιρία να επιλέγουμε εμείς πώς θα ζήσουμε τη ζωή μας; Ποιά καριέρα θα ακολουθήσουμε; Σε ποιο σχολείο θα πάμε; Είναι απάνθρωπο να υπάρχει το ελεύθερο άτομο και αυτό να γίνεται μοναδικό και σεβαστό από τους άλλους;

6. Ο φιλελευθερισμός σε μία εποχή που ο απλός λαός πεινάει δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση

Ο φιλελευθερισμός είναι η χρήσιμη λύση. Στη χώρα μας υπάρχει μία παράλογη κριτική από το χώρο της αριστεράς η οποία ταυτίζει τον φιλελευθερισμό με την εξοντωτική επιβολή φόρων και την καταστροφή της χώρας λόγω ιδιωτικοποιήσεων. Πρώτον, η επιβολή υψηλών φόρων δεν είναι ούτε στο ελάχιστο φιλελεύθερο μέτρο.

 Ο φιλελευθερισμός μιλά διαχρονικά για μειώσεις και καταργήσεις φόρων και για εξορθολογισμό σε αυτά που μπορεί να ζητά ένα κράτος από τους πολίτες. Δεύτερον, η Ελλάδα με το ένα εκατομμύριο δημόσιους υπαλλήλους και το ένα εκατομμύριο ανέργων του ιδιωτικού τομέα, μπορεί να έχει πραγματική προοπτική μόνο με νέες επιχειρήσεις και επενδύσεις. 

Όσο περισσότερες επιχειρήσεις είναι κρατικές και όχι ιδιωτικές, τόσο λιγότερο χρήμα κυκλοφορεί στην πιάτσα, δηλαδή τόσο λιγότερος κόσμος μπορεί να δουλέψει. Ποιός αλήθεια θέλει να επενδύσει και ρισκάρει σε μια χώρα που αυξάνει την φορολογία κάθε μήνα; 

Ποιός νέος με όνειρα για τη δουλειά που πάντα ήθελε θέλει να μείνει σε μια χώρα που δεν έχει καν δουλειές; Για αυτό χρειαζόμαστε τον φιλελευθερισμό: να μειώσουμε τη φορολογία, να μειώσουμε το ελληνικό δημόσιο, να δημιουργήσουμε το περιβάλλον εκείνο που θα δώσει σταθερότητα, δουλειά, χρήμα, όραμα και προοπτική για την Ελλάδα.

7. Ο φιλελευθερισμός προστατεύει τις τράπεζες, την πλουτοκρατία και τις αγορές

Είναι η εύρυθμη λειτουργία των τραπεζών κάτι το επιζήμιο για την καθημερινή ζωή; Το αντίθετο. Ο φιλελευθερισμός θέλει να υπάρχουν ιδιωτικές τράπεζες που λειτουργούν με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. 

Η προστασία που παρέχει στις τράπεζες είναι η εγγύηση και το πλαίσιο ότι τελικά ανταγωνίζονται η μία την άλλη. 

Σε αυτές τις τράπεζες όλοι έχουμε τις οικονομίες μας, από τον συνταξιούχο, μέχρι τον φοιτητή και τον οικογενειάρχη. Άρα είναι προς το συμφέρον όλων οι τράπεζες αυτές να λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που αποτρέπει τους εξαναγκασμούς από το κράτος. Είναι οι άνθρωποι με οικονομική επιφάνεια ένοχοι μόνο και μόνο επειδή έχουν χρήματα; 

Η λεγόμενη ‘πλουτοκρατία’ συμμετέχει στην οικονομία και την κοινωνία με επενδύσεις και δίνει δουλειές, προάγει τη σταθερότητα και αυξάνει τον πλούτο που παράγεται στη χώρα μας, δηλαδή το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. 

Η ιδεολογία του φιλελευθερισμού για την οικονομία και τον περιορισμένο αλλά κοινωνικό ρόλο του κράτους εξασφαλίζει ότι οι επενδυτικές δραστηριότητες γίνονται με διαφάνεια και ότι η συνολική λειτουργία της αγοράς θα δώσει ευκαιρίες για δουλειές και ποιότητα ζωής, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και τις πλουσιότερες του κόσμου.