Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Η ρητορική της εξόντωσης

Όταν ακούσατε τις φρικτές ειδήσεις από την Αριζόνα νιώσατε κατάπληξη ; Ή µήπως ώς ένα βαθµό περιµένατε πως θα συνέβαινε µια τέτοια φρικαλεότητα; 
Τοποθετήστε µε στη δεύτερη κατηγορία. Είχα ένα σφίξιµο στο στοµάχι από τα ...............
......................
τελευταία στάδια της εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2008. 

Θυµήθηκατο αιφνίδιο ξέσπασµα πολιτικού µίσους µετά την εκλογή του Μπιλ Κλίντον το 1992, ένα ξέσπασµα που απέληξε στη βοµβιστική επίθεση [του Τίµοθι Μακ Βέι σεοµοσπονδιακό κτίριο] στην Οκλαχόµα. Και µπορούσε κανείς να δει, παρακολουθώντας απλώς τα πλήθη στις συγκεντρώσεις του Τζον ΜΑΚΚΈΙΝ και της Σάρας Πέιλιν, πως ήταν έτοιµο να ξανασυµβεί. Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας κατέληξε στο ίδιο συµπέρασµα: τον Απρίλιο του 2009, µια εσωτερική έκθεση προειδοποιούσε ότι ο δεξιός εξτρεµισµός αυξάνεται, το ίδιο και ο κίνδυνος της βίας. 

Οι συντηρητικοί απέρριψαν την έκθεση αυτή. Ωστόσο, πράγµατι έχει καταγραφεί αύξηση των απειλών και των πράξεων βανδαλισµού µε στόχο εκλεγµένους αξιωµατούχους, συµπεριλαµβανοµένων του δικαστή ΤζονΡολ, που σκοτώθηκε το Σάββατο, καιτης βουλευτού Γκαµπριέλ Γκίφορντς. Μια από αυτές τις µέρες, κάποιος θα περνούσε στο επόµενο επίπεδο. Και τώρα, κάποιος το έκανε. 

Είναι αλήθεια, ο δράστης στην Αριζόνα φαίνεται να είναι ψυχολογικά διαταραγµένος. Αυτό όµως δεν σηµαίνει πως η πράξη του µπορεί ή πρέπει να αντιµετωπιστεί ως µεµονωµένο συµβάν, το οποίο δεν έχει καµιά σχέση µε το πανεθνικό κλίµα. 

Την περασµένη άνοιξη, ο ιστότοπος Politico.comκατήγγειλε αύξηση του αριθµού των απειλών εις βάρος των µελών του Κογκρέσου, ο οποίος είχε τριπλασιαστεί. Κάποιοι από τους ανθρώπους που διατυπώνουν τις απειλές αυτές έχουν ιστορικό ψυχολογικών προβληµάτων. Κάτι όµως στη σηµερινή κατάσταση της Αµερικής κάνει όλο και περισσότερους διαταραγµένους ανθρώπους να εκδηλώνουν την ασθένειά τους απειλώντας ή προχωρώντας σε πράξεις πολιτικής βίας. 

Και δεν υπάρχουν πολλές αµφιβολίες όσον αφορά το τι έχει αλλάξει. Οπως λέειο Κλάρενς Ντάπνικ, ο σερίφης που έχει αναλάβει την υπόθεση της επίθεσης στην Αριζόνα, «είναι η βιτριολική ρητορική που ακούµε µέρα νύχτα από ανθρώπους στο ραδιόφωνο και από κάποιους στην τηλεόραση». Οι περισσότεροι από όσους ακούν αυτό τον τοξικό λόγο δεν προβαίνουν σε πράξεις βίας, αναπόφευκτα όµως κάποιοι περνούν την κόκκινη γραµµή. 

Είναι σηµαντικόνα είµαστε ξεκάθαροι όσον αφορά τη φύση της ασθένειάς µας. ∆εν είναι µια γενικότερη έλλειψη «ευγενείας» – ο αγαπηµένος όρος των σχολιαστών που προτιµούν να αγνοούν θεµελιώδεις διαµάχες σε θέµατα πολιτικής. Μπορεί η ευγένεια να είναι αρετή, υπάρχει όµως µεγάλη διαφορά ανάµεσαστους κακούς τρόπους και τις κεκαλυµµένες – ή µη – εκκλήσεις για βία· ύβρεις και υποκίνηση σε βία δεν είναι το ίδιο. 

Το θέµα είναι πως υπάρχει χώρος σε µια δηµοκρατία γιαανθρώπους που χλευάζουν και καταγγέλλουν όσους διαφωνούν µαζί τους· δεν υπάρχεικαθόλου χώρος για ρητορική της εξόντωσης, για υπαινιγµούς ότι όσοι βρίσκονται στην απέναντι πλευρά µιας συζήτησης πρέπει να αποκλειστούν από τη συζήτηση αυτή µε κάθε µέσο. 

Ο κορεσµός του πολιτικού µας λόγου – και ειδικότερα των ραδιοκυµάτων µας – από αυτή τη ρητορική της εξόντωσης, να τι βρίσκεται πίσω από την παλίρροια της βίας. 

Από πού έρχεται αυτό το τοξικό λεξιλόγιο; Ας µην προσποιηθούµε ότι υπάρχει ισορροπία: έρχεται κυρίως από τα δεξιά. ∆ύσκολα φαντάζεται κάποιος ένα δηµοκρατικό µέλος του Κογκρέσου να καλεί τους ψηφοφόρους να είναι «οπλισµένοι και επικίνδυνοι» χωρίς να εξοστρακιστεί. Ωστόσο,η βουλευτής Μισέλ Μπάκµαν που έκανε ακριβώς αυτό, είναι ανερχόµενο αστέρι στο Ρεπουµπλικανικό Κόµµα. 

Και υπάρχει µια τεράστια αντίφαση σταµέσαενηµέρωσης. 

Ακούστε τη Ρέιτσελ Μάντοου (φιλελεύθερη ραδιοφωνική παραγωγός και παρουσιάστρια τοκ σόου) ή τον Κιθ Ολµπερµαν [φιλελεύθερος τηλεοπτικόςπαρουσιαστής) και θα αντιληφθείτε πολλές καυστικές παρατηρήσεις και κοροϊδία µε στόχο τους Ρεπουµπλικανούς. ∆εν θα ακούσετε όµωςαστειάκια για τον πυροβολισµό κυβερνητικών αξιωµατούχων ή τον απαγχονισµό δηµοσιογράφου της «Washington Post». Παρακολουθήστε τον Γκλεν Μπεκ ή τον Μπιλ Ο’Ράιλι [υπερσυντηρητικοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί και τηλεοπτικοί παρουσιαστές] και θα ακούσετε. 

Φυσικά, οι κ.κ. Μπεκ, Ράιλι και οι όµοιοί τους ανταποκρίνονται στη λαϊκή ζήτηση.Πολίτες άλλων δηµοκρατιών ίσως να µένουν κατάπληκτοι µε την αµερικανική ψυχή, µε το πώς προσπάθειες ήπια φιλελεύθερων προέδρων να επεκτείνουν την ιατροφαρµακευτική κάλυψη πυροδοτούν κραυγές περί τυραννίας και οµιλίες περί ένοπλης αντίστασης. Αυτό όµως συµβαίνει κάθε φορά που ένας ∆ηµοκρατικός καταλαµβάνει τον Λευκό Οίκο – και υπάρχει µια αγορά για οποιονδήποτε θέλει να αναδεύσει αυτή την οργή. Ακόµα όµως και αν το µίσος είναι αυτό που πολλοί θέλουν να ακούσουν, αυτό δεν δικαιολογεί όσους καπηλεύονται την επιθυµία τους. Κάθε αξιοπρεπής άνθρωπος θα έπρεπε να τους αποφεύγει. 

∆υστυχώς, αυτό δεν συµβαίνει· οιτροφοδότες του µίσους αντιµετωπίζονται µε σεβασµό, ακόµα και µε ευλάβεια, από το ρεπουµπλικ ανικόκατεστηµένο. Οπως λέει ο Ντέιβιντ Φραµ, πρώην λογογράφος του Μπους, «οι Ρεπουµπλικανοί αρχικά πίστευαν πως το Fox (συντηρητικό δίκτυο) δούλευε για εµάς και τώρα ανακαλύπτουµε πως εµείςδουλεύουµε για το Fox». 

Θα κάνει λοιπόν η σφαγή στην Αριζόνα λιγότερο τοξικό τον πολιτικό µας λόγο; Βασικά, αυτό εξαρτάται από την ηγεσία του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος. Θα αποδεχθεί την πραγµατικότητα όσων συµβαίνουν στην Αµερική, θα πάρει θέση εναντίον της ρητορικής της εξόντωσης; Ή θα προσπαθήσει να απορρίψει τη σφαγή ως µεµονωµένη πράξη ενός διαταραγµένου ατόµου και θα συνεχίσει όπως πριν; 

Αν η Αριζόνα φέρει λίγη ενδοσκόπηση, τότε µπορεί να αποδειχθεί σηµείο καµπής. Αν όχι, η θηριωδία του Σαββάτου θα είναι µόνο η αρχή. 

Υπάρχει χώρος σε µια δηµοκρατία για ανθρώπους που χλευάζουν και καταγγέλλουν όσους διαφωνούν µαζί τους· δεν υπάρχει καθόλου χώρος για υπαινιγµούς ότι όσοι βρίσκονται στην απέναντι πλευρά µιας συζήτησης πρέπει να αποκλειστούν από τη συζήτηση αυτή µε κάθε µέσο.

Δεν υπάρχουν σχόλια :