Σάββατο 1 Μαΐου 2010

Η ύφεση έχει διαφορετικά πρόσωπα

«Οταν πήρα το χαρτάκι με τον αριθμό προτεραιότητας για το επίδομα ανεργίας, λίγο έλειψε να βάλω τα κλάματα, εκεί, μέσα στον ΟΑΕΔ. Και όταν, αργότερα, μας καλούσαν στον γκισέ, με το νούμερό μας, ένιωσα σαν φυλακισμένη». Φυλακισμένη, πίσω από τα αόρατα τείχη της ανεργίας. Η κ. Αλέκα Καβαλιεράτου απολύθηκε στις 31 Μαρτίου φέτος, από το τουριστικό γραφείο όπου εργαζόταν την τελευταία πενταετία. Υστερα από εννέα χρόνια εργασίας στο χώρο των τουριστικών υπηρεσιών (που δοκιμάζεται και αυτός σκληρά) βρίσκεται άνεργη, με μόνο εισόδημα το επίδομα ανεργίας των 450 ευρώ κι αυτό για έναν χρόνο μόνο. Μητέρα ενός μικρού παιδιού και με το δάνειο για το σπίτι να τρέχει, δίνει  .....

....... αγώνα επιβίωσης, όπως χιλιάδες άλλοι. Ευτυχώς ο άντρας της εργάζεται. «Υπολογίσαμε ότι για 5 - 6 μήνες βγαίνουμε. Οριακά. Μετά;»
Η ίδια ανήκει σε μια «οικογένεια», τα μέλη της οποίας πληθαίνουν, είναι ένα από τα αντιπροσωπευτικά πρόσωπα, τα πρόσωπα της κρίσης. Δίπλα της συναθροίζονται οι άλλοι άνεργοι, αλλά και εργαζόμενοι από κλάδους, με ετερόκλητο αντικείμενο, που τους ενώνουν η αβεβαιότητα, η μείωση εισοδημάτων αλλά και το «ψαλίδισμα» κεκτημένων τους.
Οι επιπτώσεις της κρίσης στην πραγματική οικονομία αντανακλώνται και σε έκθεση της Κομισιόν για την αγορά εργασίας, όπου διαπιστώνεται ότι π. χ. τον Φεβρουάριο η ανεργία στην Ελλάδα σημείωσε την τρίτη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε. Ε. σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Σε διάστημα ενός έτους, η ανεργία αυξήθηκε κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε στο 10,2%.
Η κ. Καβαλιεράτου είναι μία από τις δεκάδες χιλιάδες απολυμένους των τελευταίων μηνών, που ήρθαν να προστεθούν στις 220.000 χαμένες θέσεις εργασίας του 2009. Πίσω όμως απ’ αυτούς τους αριθμούς και τα ποσοστά κρύβονται άνθρωποι· άνθρωποι και οικογένειες, σχέδια και όνειρα, ανάγκες και υποχρεώσεις.
Στη σκιά των σπρεντ, κινούνται επαγγελματίες που βιώνουν την ανατροπή των συνθηκών της ζωής τους και στέκονται με κριτική διάθεση απέναντι στα νέα μέτρα που τους αφορούν, χαρακτηρίζοντάς τα αλλού άδικα και αλλού επιβεβλημένα ενώπιον της κατάστασης «έκτακτης ανάγκης». Ο οδηγός ταξί, ο ιδιοκτήτης φορτηγού, ο δάσκαλος, η συμβολαιογράφος, ο άνεργος, η φαρμακοποιός αποδελτιώνουν τις τελευταίες εξελίξεις, μιλώντας, ο καθένας από τη δική του επαγγελματική οπτική, για το πώς καθρεφτίζεται η οικονομική κρίση στην καθημερινότητά τους. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που λέει στην «Κ» η κ. Δήμητρα Δρακοπούλου, συμβολαιογράφος στο κέντρο της Αθήνας, με άποψη για το θέμα: Λόγω της κρίσης, ακόμα κα τα διαζύγια πάγωσαν, όχι ότι τα ανδρόγυνα δεν εξακολουθούν να χωρίζουν βέβαια, αλλά δεν πραγματοποιούν την τυπική πράξη, για λόγους οικονομίας...
Δήμητρα Δρακοπούλου, συμβολαιογράφος
«Πάγωσε» ακόμα και η έκδοση διαζυγίων
«Ακόμη και τα διαζύγια σταμάτησαν, λόγω της κρίσης! Δηλαδή, τα ανδρόγυνα εξακολουθούν να χωρίζουν, αλλά δεν πραγματοποιούν την τυπική πράξη της έκδοσης διαζυγίου. Η αιτία; Μα, φυσικά, να κάνουν οικονομία». Η κ. Δήμητρα Δρακοπούλου λειτουργεί εδώ και χρόνια συμβολαιογραφικό γραφείο στην περιοχή της πλατείας Κάνιγγος. Τα συμβολαιογραφεία είναι ευαίσθητοι δείκτες της κίνησης της αγοράς, καθώς εκεί αποτυπώνεται κάθε λογής συμβόλαιο. Οπως λέει η κ. Δρακοπούλου, ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχε τέτοια παγωμάρα στην αγορά. «Τώρα είμαστε σχεδόν στην απόλυτη νέκρα. Τα προηγούμενα χρόνια, ένα μεσαίο συμβολαιογραφείο σαν το δικό μου έκανε 4-5 συμβόλαια μεταβίβασης ακινήτων τον μήνα. Σήμερα, κι ένα συμβόλαιο να κάνεις τον μήνα, πάλι καλά! Δεν κινείται ούτε η πρώτη κατοικία, που έχει απαλλαγή φόρου. Ο κόσμος δεν έχει καθόλου χρήματα ή όταν διαθέτει, κυριαρχεί η ανασφάλεια». Μεγάλη μείωση στην κίνηση εκτιμάται ότι υπάρχει σε όλα τα γραφεία. Οπως περιγράφει η κ. Δρακοπούλου, η τελευταία ανάταση της αγοράς ακινήτων (ύστερα από μια σημαντική περίοδο κάμψης και το απόλυτο πάγωμα του περασμένου καλοκαιριού) καταγράφηκε το τελευταίο τετράμηνο του 2009. Στη συνέχεια έμειναν μόνο μερικές γονικές παροχές και δωρεές, για να εξαφανιστούν κι αυτές σιγά σιγά... «Σήμερα, νέκρα... Ακόμη και η εξαγγελία αύξησης των αντικειμενικών αξιών δεν έφερε το συνηθισμένο κύμα συμβολαίων...».
«Η μείωση του τζίρου στο γραφείο της φτάνει ήδη το 50%. Ανάλογη κατάσταση φαίνεται να επικρατεί συνολικά στον κλάδο. «Σε σχετικά μεγάλα συμβολαιογραφεία, που απασχολούν και υπαλλήλους, υπάρχουν ήδη απολύσεις», λέει η κ. Δρακοπούλου.
Νίκος Μαραγκός, εργαζόμενος στην «Ελίτ»
Με το ένα πόδι στη δουλειά και με το άλλο στην ανεργία
«Το Πάσχα δεν ψώνισα τίποτα. Εσύ ψώνισες; Εμείς, ζούμε μέσα στην αβεβαιότητα. Με το ένα πόδι στη δουλειά και με το άλλο στην ανεργία». Ο κ. Νίκος Μαραγκός, μετά 22 χρόνια δουλειάς στην παραγωγή παπουτσιών και 18 χρόνια στο εργοστάσιο υποδημάτων «Ελίτ» (ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά εργοστάσια στον κλάδο, που σταμάτησε τη λειτουργία του), βρέθηκε να συντηρείται τους τελευταίους μήνες από ένα επίδομα του ΟΑΕΔ και την καθυστερημένη καταβολή του υπόλοιπου του μισθού του, μέσω των πωλήσεων του στοκ της αποθήκης. «Το βασικό πρόβλημα δεν είναι ότι είμαστε μερικούς μήνες μέσα, αλλά ότι δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει. Θα ξανανοίξει το εργοστάσιο ή όχι;», λέει στην «Κ». Τον Δεκέμβριο του 2009, ο εργοδότης ισχυρίστηκε ότι οι τράπεζες έκλεισαν τις στρόφιγγες χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να πληρώσει τους μισθούς και τα οφειλόμενα στο προσωπικό. Οι 170 εργαζόμενοι (85 άτομα στην παραγωγή και οι υπόλοιποι σε γραφεία και καταστήματα) προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας και σε κατάληψη του εργοστασίου για μερικές μέρες. «Εχει τραβήξει πολύ η αναμονή. Τώρα περιμένουμε απάντηση. Οσοι βρήκαν κάτι άλλο και ήταν πολύ στριμωγμένοι από δάνεια και κάρτες έφυγαν... Εγώ είχα κάνει το κουμάντο μου και περιμένω. Αλλά για πόσο;», σημειώνει ο κ. Μαραγκός. Σήμερα, οι εργαζόμενοι πηγαίνουν καθημερινά στο εργοστάσιο και περιμένουν την κατάληξη των διαπραγματεύσεων με τις τράπεζες. Ελπίζουν να ξανανοίξει το εργοστάσιο, ακόμα και αν «στο οκτάωρο μας έβγαινε η ψυχή», όπως λέει ο κ. Μαραγκός. «Και αν κλείσει η Ελίτ, από πού θα έχουμε παπούτσια; Ολα από την Κίνα; Στην Ελλάδα δεν θα παράγουμε τίποτα; Τι θα γίνουμε; Ολοι σεκιουριτάδες;».
Αμαλία Δραγανίγου, φαρμακοποιός
Συνταγογραφούν πλέον και το ένα κουτί ντεπόν
«Δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει. Ηδη τα περισσότερα ασφαλιστικά Ταμεία δεν έχουν πληρώσει τα φάρμακα των τελευταίων μηνών. Πολλοί συνάδελφοι είναι στο ‘’κόκκινο’’», λέει στην «Κ» η Αμαλία Δραγανίγου, που διατηρεί φαρμακείο στο Ιλιον, ενώ εμφανίστηκαν και τα... φαρμακειοδάνεια. «Φαρμακοποιοί έχουν ήδη καταφύγει σε τραπεζικό δανεισμό για να αντιμετωπίσουν τη μαύρη τρύπα που άνοιξαν τα χρέη των Ταμείων. Μάλιστα, μία Τράπεζα έχει ήδη δημιουργήσει ένα τραπεζικό “προϊόν’’, με το οποίο προεξοφλεί τις συνταγές του Δημοσίου, με επιτόκιο 3%. Αυτό ήταν αδιανόητο πριν, για τον κλάδο».
Η οικονομική ασφυξία στην οποία βρίσκονται τα περισσότερα ασφαλιστικά Ταμεία τα έχει μετατρέψει σε κακοπληρωτές. Σήμερα, το Ταμείο του Δημοσίου χρωστάει λογαριασμούς έξι μηνών, της ΔΕΗ τέσσερις, ενώ και το ΙΚΑ - ΤΕΑΜ έχει διολισθήσει εδώ και μερικούς μήνες σε σημαντική καθυστέρηση. Για να πληρωθούν από το ΤΕΒΕ οι φαρμακοποιοί απείλησαν με παύση εξυπηρέτησης των ασφαλισμένων του, ενώ η συνεργασία με το Ταμείο των Ναυτικών διεκόπη, αφού είχε ένα χρόνο να πληρώσει. Εννοείται ότι οι φαρμακοποιοί προκαταβάλλουν τον ΦΠΑ, πριν πληρωθούν.
Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα εάν σκεφτεί κανείς τις περικοπές στην κατανάλωση. «Βεβαίως, ο κόσμος δεν πρόκειται να κόψει τα αναγκαία φάρμακα. Περικόπτονται όμως τα παραφαρμακευτικά προϊόντα, από καλλυντικά μέχρι καραμέλες, που αποτελούν το 15% - 20% του τζίρου των φαρμακείων», τονίζει η κ. Δραγανίγου. Η μείωση της κατανάλωσης στα παραφάρμακα είναι 20% - 25%. Αποκαλυπτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι τώρα επιδιώκουν να συνταγογραφήσουν στο Ταμείο ακόμα και ένα κουτί ντεπόν, αξίας μικρότερης του ενός ευρώ.
Δημήτρης Κολλιτσάκης, ιδιοκτήτης φορτηγού
Τα έσοδά μου μειώθηκαν κατά 60% από πέρυσι
«Σε όλους τους απασχολουμένους στις μεταφορές, η μεγάλη αύξηση στην τιμή του πετρελαίου και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης έχει προκαλέσει σοβαρή επιβάρυνση στο κόστος, την οποία μάλιστα δεν μπορεί κανείς εύκολα να μετακυλίσει στην τελική τιμή» λέει στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Κολλιτσάκης, ιδιοκτήτης φορτηγού. «Παράλληλα η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με τα μέτρα λιτότητας έχουν διαμορφώσει μια κοινωνία η οποία αδυνατεί να καταναλώσει αγαθά, με αποτέλεσμα το μεταφορικό έργο να είναι ιδιαίτερα περιορισμένο. Ενδεικτικά να σας πω ότι προ διετίας στα λιμάνια ξεφορτώναμε ημερησίως περίπου 2.500 εμπορευματοκιβώτια (με εισαγόμενα προς την εγχώρια αγορά προϊόντα), ενώ σήμερα η αντίστοιχη ποσότητα δεν ξεπερνά τα 600 - 700. Με πρόχειρους υπολογισμούς συνολικά η μείωση των εσόδων μου αγγίζει το 60% σε σχέση με πέρυσι» υπογραμμίζει ο ίδιος.
Η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης πρόκειται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στον κλάδο, καθώς ακόμη δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα γίνει αυτή η αλλαγή, πιστεύει ο κ. Κολλιτσάκης. «Ο λογιστικός προσδιορισμός είναι σαφώς πιο δίκαιος και σωστός, ωστόσο δεν γνωρίζουμε πώς θα γίνει και θα πρέπει να προηγηθεί διάλογος ώστε να παραθέσουμε και εμείς ζητήματα που ενδεχομένως η πολιτική ηγεσία να μη γνωρίζει για τον κλάδο μας. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν θέλω να πληρώσω φόρους, αλλά δεν θα γίνω εγώ ο εισπράκτορας του κράτους. Αν με ρωτάτε βέβαια, διάθεση να πληρώσω φόρο δεν έχω γιατί δεν υπάρχει κάποια ανταποδοτικότητα. Καλύπτομαι στον κλάδο υγείας; Οχι. Παιδεία για τα παιδιά μου έχω; Οχι. Τέλη κυκλοφορίας όμως καταλαβαίνω γιατί να πληρώσω, γιατί η δουλειά μου είναι να κάνω χρήση του δρόμου» καταλήγει ο κ. Κολλιτσάκης.
Κωνσταντίνος Δήμος, ιδιοκτήτης ταξί
Στον δρόμο πια δεν βλέπω κανένα χέρι να σηκώνεται
Σε απώλεια περίπου 5.000 ευρώ ετησίως ανέρχεται το κόστος από την αλλαγή των συντελεστών ΦΠΑ και την αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα για κάθε όχημα ταξί, υποστηρίζει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Δήμος, ιδιοκτήτης ταξί. «Η αύξηση του ΦΠΑ έχει εκτοξεύσει και το κόστος συντήρησης» προσθέτει, τονίζοντας ότι τα μέτρα λιτότητας, η οικονομική κρίση και οι μειώσεις μισθών των εργαζομένων έχουν οδηγήσει σε περιορισμό της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών οι οποίοι έχουν περιορίσει τις εξωτερικές τους δουλειές και τις μετακινήσεις τους. «Ακόμη και όταν χρειάζεται κανείς να μετακινηθεί, πλέον, δεν μπαίνει σε ταξί. Το μεταφορικό μας έργο έχει περιοριστεί κατά περίπου 40% σε σχέση με πέρυσι και για πρώτη φορά πάω στον δρόμο και δεν βλέπω κανένα χέρι να σηκώνεται» περιγράφει προβληματισμένος. Στα ραδιοταξί η μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς πρόκειται για ποιοτική υπηρεσία η οποία κοστίζει περισσότερο.
«Οσον αφορά την αλλαγή του τρόπου φορολόγησής μας, δεν έχουμε δει ακόμη τι ακριβώς θα γίνει, δεν έχουμε μιλήσει με κανέναν αρμόδιο για να μας εξηγήσει πώς θα εφαρμοστούν στην πράξη οι αλλαγές» και σπεύδει να εξηγήσει πως «δεν λέω ότι δεν θέλω να πληρώσω φόρους, απλώς δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ουσία του λογιστικού προσδιορισμού ούτε πώς μπορεί στην πράξη αυτό να εφαρμοστεί. Δεν ξέρουμε αν θα κληθούμε να καταβάλουμε περισσότερο φόρο, ίσως να πληρώσουμε και λιγότερο, αλλά είναι επιβεβλημένο να γνωρίζουμε πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη».
Ο κλάδος μας είναι ιδιαίτερος, δουλεύουμε δύο και τρεις άνθρωποι σε ένα όχημα και ο καθένας εργάζεται για τον εαυτό του. Πώς είναι δυνατόν να φορολογηθούν τα έσοδα του οχήματος όταν διαφέρει η αποτελεσματικότητα των δύο οδηγών; ρωτάει ο κ. Δήμος.
Γιώργος Γκιολές, δάσκαλος μουσικής σε δημοτικό
Φέτος πήρα δώρο Πάσχα, καθαρά, μόλις 285 ευρώ
«Το δώρο Πάσχα που έλαβαν όσοι ανήκουν στο δικό μου μισθολογικό κλιμάκιο (7 έτη προϋπηρεσία) ήταν μόλις 285 ευρώ» λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Γκιολές δάσκαλος μουσικής σε δημοτικό σχολείο. «Μέχρι στιγμής δεν είχαμε αντιληφθεί το μέγεθος των περικοπών και σύμφωνα με τα λεγόμενα θα βλέπουμε τις μειώσεις στις πληρωμές κάθε δεύτερου δεκαπενθήμερου, αρχής γενομένης από τον ερχόμενο μήνα».
Παρατηρεί ότι υπάρχει μια «έντονη αίσθηση μουδιάσματος» αλλά καμία διάθεση κινητοποιήσεων στον κλάδο του και εκτιμά πως κατανοεί ότι δεν είναι οι μόνοι που θίγονται από αυτήν την κατάσταση. «Συνολικά σε ετήσια βάση έχω υπολογίσει ότι περιορίζεται το εισόδημα μου κατά 1.425 ευρώ, το οποίο μηνιαίως ανέρχεται στα 120 ευρώ περίπου. Το ποσό δεν είναι τεράστιο, η αλήθεια είναι ωστόσο ότι σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στην αγορά, λόγω αναπροσαρμογής των συντελεστών ΦΠΑ και ανόδου τιμής της βενζίνης, η μείωση της αγοραστικής μου δύναμης είναι μεγαλύτερη. Αποτέλεσμα είναι να παραμένω συγκρατημένος στα έξοδά μου μέχρι να προσαρμοστώ στα νέα δεδομένα» τονίζει ο κ. Γκιολές.
«Στον κλάδο μου διακρίνω έντονη αίσθηση αδιεξόδου γιατί είχα ακούσει στο παρελθόν ότι είμαστε από τους πλέον κακοπληρωμένους δημοσίους υπαλλήλους. Αυτό τώρα το είδα και στην πράξη, παρακολουθώντας τα διάφορα δημοσιεύματα για τις αποδοχές άλλων» περιγράφει. «Από συναδέλφους που παραδίδουν ιδιαίτερα μαθήματα ακούω ότι οι γονείς για πρώτη φορά αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στις πληρωμές. Ωστόσο, όταν γνωρίζεις πως υπάρχει κόσμος χωρίς δουλειά και με δεδομένο ότι εσύ έχεις δύο μήνες άδεια τον χρόνο και μονιμότητα, σκέφτεσαι διπλά πριν αρχίσεις να παραπονιέσαι» καταλήγει ο κ. Γκιολές.

Δεν υπάρχουν σχόλια :