Φιλελεύθερες σκέψεις ενός Οννεδίτη

Σήμερα βιώνουμε την έλλειψη δημοκρατίας. Αυτό που ήταν θεμελιώδες στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, δηλαδή η ισορροπίες μεταξύ των εξουσιών, παρακμάζει πλέον με γρήγορος ρυθμούς. Μια από τις αιτίες της μεγάλης κρίσης και του κινδύνου για τις δημοκρατίες είναι σήμερα το μονοπώλιο που ασκούν στα δημόσια πράγματα οι μηχανισμοί τους οποίους συγκροτούν οι πολιτικοί στρατοί. Τα κόμματα, τα οποία σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία, αποτελούν μέρος της κρίσης.

Μια από τις αιτίες της μεγάλης κρίσης και του κινδύνου για τις δημοκρατίες είναι σήμερα το μονοπώλιο που ασκούν στα δημόσια πράγματα οι ....

...... μηχανισμοί τους οποίους συγκροτούν οι πολιτικοί στρατοί

Παρόλα αυτά στο σύγχρονο κόσμο και χάρη στην επικράτηση των φιλελεύθερων ιδεών περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού απολαμβάνει επιτέλους τα οφέλη μιας σχετικά δημοκρατικής διακυβέρνησης και μιας σχετικά ελεύθερης οικονομίας. Δε χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε εδώ για το αν η σημερινή δυτική κοινωνία είναι καλύτερη από οτιδήποτε άλλο έχει υπάρξει ποτέ.

Ο φιλελευθερισμός στη χώρα μας είναι μια έντονα παρεξηγημένη και συκοφαντημένη έννοια. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν που ο όρος, ο οποίος παντού σχεδόν στον κόσμο ταυτίζεται με προοδευτικές και καινοτόμες δυνάμεις, στη χώρα μας έχει αρνητική έννοια. Καταρχήν φιλελεύθερος είναι αυτός που δίνει προτεραιότητα στην ελευθερία. Η ελευθερία ταυτίζεται με την απουσία καταναγκασμών στις ατομικές επιλογές. Το άτομο πρέπει να αφεθεί ελεύθερο στην προσωπική του ζωή, στις κοινωνικές σχέσεις και στις οικονομικές του δραστηριότητες για να τις διαμορφώσει το ίδιο.

Οι φιλελεύθερες ιδέες στη χώρα μας έχουν βαθύτατες ρίζες, που ξεκινούν από τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό, την Ελληνική Επανάσταση και τα Συντάγματα του Αγώνα. Οι αρχές της Δημοκρατίας, της ελευθερίας της έκφρασης, της διάκρισης των εξουσιών, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων του ατόμου στην ελευθερία, την αυτοδιάθεση, την ανεξιθρησκία, την ιδιοκτησία, το ελευθέρως επιχειρείν, αποτελούν τα θεμέλια και τις πηγές της φιλελεύθερης σκέψης και δράσης στο κοινωνικό σύνολο. Είναι ένα ολόκληρο σύστημα αρχών και αξιών που δίνουν πρωτεύοντα ρόλο στον άνθρωπο, την ατομική του ελευθερία, την ισότητα απέναντι στο νόμο• αρχές και αξίες που θεμελίωσαν τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

Οι αρχές της Δημοκρατίας, της ελευθερίας της έκφρασης, της διάκρισης των εξουσιών, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων του ατόμου στην ελευθερία, την αυτοδιάθεση, την ανεξιθρησκία, την ιδιοκτησία, το ελευθέρως επιχειρείν, αποτελούν τα θεμέλια και τις πηγές της φιλελεύθερης σκέψης και δράσης στο κοινωνικό σύνολο

Ο φιλελευθερισμός πλεονεκτεί απέναντι στα άλλα ιδεολογικά κινήματα με τη δυνατότητα του ανθρώπου να καθορίζει τη μοίρα του σύμφωνα με τις δυνατότητες του γιατί:

• Ο φιλελευθερισμός πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός και μπορεί να καθορίσει μόνος του τη μοίρα του στα πλαίσια της κοινωνίας.
• Ο φιλελεύθερος επιλέγει την ανοιχτή κοινωνία λόγω αποφυγής της τυραννίας. Σε μια φιλελεύθερη κοινωνία, το άτομο μπορεί να κάνει τις αναζητήσεις του και να διευρύνει τους ορίζοντές του, διατηρώντας όμως και την αυτονομία του.
• Ο φιλελεύθερος δεν θέλει να καταπνίξει τον αυθορμητισμό του ατόμου, αλλά απεναντίας επιθυμεί να αφήσει το άτομο να δημιουργήσει.

Η ΟΝΝΕΔ είναι φορέας της φιλελεύθερης ανανέωσης που χρειάζεται ο τόπος. Φιλελεύθερη είναι διότι επιδιώκει την ανανέωση αυτή με περισσότερη ελευθερία, με έμφαση στον άνθρωπο, με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον νέο για τις ικανότητές του. Με την εκλογή του προέδρου της ΟΝΝΕΔ από τα μέλη περνάμε λοιπόν από τη θεωρία στην πράξη. Δίνεται η ευκαιρία σε όλα τα μέλη και τα εν δυνάμει μέλη να εκφραστούν ελευθέρα μέσα από την άμεση συμμετοχική δημοκρατία. Εμείς οι ενεργοί νέοι θέλουμε να καταστήσουμε την ΟΝΝΕΔ ένα φορέα ανοιχτό, δημοκρατικό, συμμετοχικό. Πέρα από το πνεύμα των κομματικών μηχανισμών, που μας δείχνουν, όπως θα έλεγε κι ο Χάγιεκ- τον «δρόμο προς την δουλεία». Με όργανα με θητεία, όπου οι άξιοι θα εκλέγονται χωρίς λίστες και γραμμές, όπου τα συλλογικά όργανα θα λειτουργούν, ο δημοκρατικός διάλογος θα ανθεί, οι ιδέες θα συντίθενται, θα υπάρχει λογοδοσία και αξιολόγηση ανθρώπων, ιδεών και πολιτικών. Τα μέλη θα συμμετέχουν πλέον στη διαμόρφωση των θέσεων και της πολιτικής, καθώς και στην επιλογή των στελεχών των ηγετικών βαθμίδων της οργάνωσης. Η ηγεσία θα έχει πάντα την υποχρέωση της λογοδοσίας στα μέλη για τις πράξεις ή τις παραλείψεις των οποίων αναλαμβάνει την ευθύνη. Η εσωκομματική λοιπόν δημοκρατία, την οποία και προασπιζόμαστε με τις ανοιχτές διαδικασίες για την εκλογή του προέδρου, προϋποθέτει ενεργά μέλη με δικαιώματα και δυνατότητα έκφρασης γνώμης για τις όποιες επιλογές θέσεων ή προσώπων, προϋποθέτει πάνω από όλα ενεργούς ΟΝΝΕΔίτες. Μέλη ικανά να ασκήσουν έλεγχο της ηγεσίας, αλλά και διάθεση εκείνης να λογοδοτεί σε αυτά και όχι να το αποφεύγει.

Η ΟΝΝΕΔ πρέπει να κατανοήσει το πνεύμα των καιρών. Να στηριχθεί στην παράδοση για να προωθήσει την Αλλαγή. Θέλουμε να αποφύγουμε τον εγκλωβισμό στο συμβατό πολιτικό φάσμα. Θέλουμε να κινηθούμε πάνω από αυτό. Τώρα είναι η ευκαιρία μας. Να αποδείξουμε εμπράκτως ότι είμαστε φορείς του φιλελευθέρου ρεαλισμού, ταυτόχρονα εμπλουτισμένου με φρέσκα στοιχεία που τον καθιστούν εγγύηση ρεαλιστικής ιδεολογικής πλατφόρμας, ικανής να κάνει την διαφορά σε κάθε σύγχρονη δυτική δημοκρατία. Η Ελληνική κοινωνία, σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχει την ανάγκη ενός ισχυρού φορέα που θα διαχέει την εξωστρέφεια και την αισιοδοξία στη κοινωνία και θα διεκδικεί την υλοποίηση εκείνων των πραγματιστικών πολιτικών προτάσεων που θα βγάλουν τη χώρα από τη κρίση και πρώτα θα προτείνει και θα δώσει λύσεις σε προβλήματα που ταλανίζουν όλους εμάς τους νέους.

Η Ελληνική κοινωνία, σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχει την ανάγκη ενός ισχυρού φορέα που θα διαχέει την εξωστρέφεια και την αισιοδοξία στη κοινωνία και θα διεκδικεί την υλοποίηση εκείνων των πραγματιστικών πολιτικών προτάσεων που θα βγάλουν τη χώρα από τη κρίση

Χρειάζεται λοιπόν όλες οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που βρίσκονται ιδεολογικά κοντά μας να μας πλαισιώσουν. Άτομα και συλλογικότητες έχουν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν, αν θέλουμε να προοδεύσουμε κοινωνικά και πολιτικά, ανοίγοντας για όλους εμάς τους νέους το δρόμο προς την ισότιμη συμμετοχή στις αποφάσεις και στη χάραξη πολιτικών. Είναι ανάγκη να ενεργοποιήσουμε το πιο πολύτιμο κεφάλαιο της κοινωνίας, τους νέους, όλους εμάς που θα συμβάλουμε καθοριστικά στη διαμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας, με στόχο να συνεισφέρουμε σε ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές.

Η ανοιχτή κοινωνία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την διεύρυνση των οριζόντων, για την αμφισβήτηση της κατεστημένης γνώσης και την υπεράσπιση μη δημοφιλών απόψεων. Και εμείς επιθυμούμε μια ανοιχτή οργάνωση που θα αφουγκράζεται τις απαιτήσεις των καιρών. Ένα φορέα που δεν θα έχει κομματικό στρατό, αλλά θα αποτελείται από ανθρώπους έντιμους, ικανούς και αποφασισμένους να κινηθούν, χωρίς κομματικές ή άλλες εξαρτήσεις, με κοινή λογική. Ανθρώπους που θέλουν να υπηρετήσουν για να λύσουν προβλήματα του συνόλου και όχι τα δικά τους. Ανθρώπους που αυτό-ορίζονται όχι από αυτά που λένε, ή από τα αξιώματα που κατέχουν, αλλά από το έργο τους.

Κάπως έτσι οραματίζομαι τη δημιουργία της πολυσυζητημένης «ανοιχτής διαδικασίας». Μια οργάνωση που θα αφαιρέσει την εξουσία από τα χέρια των κομματικών μισθοφορικών στρατών και θα το θέσει στην υπηρεσία του ενεργού νέου. Η ΟΝΝΕΔ, ανεξαρτήτως προσώπων, εφ’ όσον θέλει να λογίζεται ως πολυσυλλεκτικός και ελεύθερος φορέας ιδεών, οφείλει να συνεχίσει με αποφασιστικότητα κι ακόμα πιο εντατικό ρυθμό το άνοιγμα σε όλα τα φάσματα της κοινωνίας, μόνο που αυτήν την φορά πρέπει να το κάνει διαθέτοντας συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση η οποία να μετουσιώνεται σε διαμορφωμένη εκσυγχρονιστική πλατφόρμα προτάσεων, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι θέλει να κάνει τα όνειρά μας πραγματικότητα.

Φόρτωμας Φίλιππος