Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010

Το κομματικό τέρας

Αρκεί να παρακολουθήσει κάποιος το χαρακτήρα της πολιτικής αντιπαράθεσης των τελευταίων μηνών για να καταλάβει γιατί αυτή η χώρα χρεοκόπησε.
Η σημερινή κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι το έλλειμμα ήταν γύρω στο 12% (τελικά ξεπέρασε το 15%) και με χρέος 115%, έλεγε ότι «λεφτά υπάρχουν».
Η σημερινή αντιπολίτευση, γνωρίζοντας τα ίδια στοιχεία, κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ για τη χρεοκοπία και βγάζει λάδι τα στελέχη της για την κατάσταση που παρέδωσε. Και όχι μόνο αυτό.
Η Ν.Δ. καταψηφίζει στη Βουλή τη συμφωνία για το δάνειο, τη στιγμή που ................
..................
παρακαλούσαμε τους Γερμανούς και τους Γάλλους ομοτράπεζούς της στο Ευρωπαϊκό Λαικό Κόμμα να ψηφίσουν αυτή τη συμφωνία, γιατί σε τρεις μέρες δεν θα 'χαμε να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις. Προχωράει μάλιστα ακόμη παραπέρα. Κάνει σημαία της στη μάχη για τις τοπικές εκλογές τη μάχη κατά του μνημονίου και οι υποψήφιοι της κεντροδεξιάς στην Ελλάδα, που υποτίθεται είναι υπέρμαχοι των ανοιχτών αγορών και του λιγότερου κράτους, προσδοκούν στην ψήφο των οπαδών της αριστεράς στον δεύτερο γύρο, στο πλαίσιο του «αντιμνημονιακού μετώπου», για να εμφανίσουν το χάρτη των εκλογών γαλάζιο στις 14 Νοεμβρίου.

Ο Γ. Παπανδρέου, από την άλλη, επισημαίνει διεθνώς σε όλους τους τόνους ότι δεν τον ενδιαφέρει το πολιτικό κόστος και ότι είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις προκειμένου η χώρα να βγει από την κρίση. Ξαφνικά λέει ότι όχι μόνο τον ενδιαφέρει το πολιτικό κόστος, αλλά και ότι η καταγραφή της φθοράς μπορεί να σημάνει και την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες και ό,τι ήθελε προκύψει. Ο Α. Σαμαράς βλέπει τις τοπικές εκλογές ως μέσον για να σταθεροποιηθεί στην ηγετική καρέκλα του κόμματός του, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της πολιτικής του, και ο Γ. Παπανδρέου ως ευκαιρία για να βάλει φρένο στις φυγόκεντρες δυνάμεις στο δικό του κόμμα. Ομως γιατί οι εσωκομματικοί συσχετισμοί πρέπει να κρατούν όμηρο τη χώρα;

Η χρεοκοπία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος από τη μεταπολίτευση έως σήμερα. Τα κόμματα κατέλαβαν κάθε έκφανση της δημόσιας ζωής, μη αφήνοντας χώρο στους πολίτες που δεν ανήκαν σ' αυτά. Ηθελε κάποιος να διοριστεί στο Δημόσιο; Επρεπε να περάσει από κάποιο πολιτικό γραφείο (ασχέτως αν πληρούσε τα προσόντα), ενώ σε μια ευνομούμενη πολιτεία δεν θα είχε τέτοια ανάγκη. Ηθελε να προαχθεί; Επρεπε να ανήκει σε κάποιον κομματικό μηχανισμό που να τον προωθεί. Επιθυμούσε να διδάξει στο πανεπιστήμιο και να ανελιχθεί στην ιεραρχία; Ο πιο εύκολος δρόμος δεν ήταν η επιστημονική επάρκεια, αλλά η κομματική ταυτότητα. Ηθελε να εκπροσωπήσει τους πολίτες στην τοπική αυτοδιοίκηση: Δεν γινόταν δίχως κομματικό χρίσμα. Στο χώρο της Δικαιοσύνης, τα ίδια τα κόμματα κατήγγειλαν το ένα το άλλο για κομματική χειραγώγηση μέσω των εκλεκτών τους. Ακόμη και τους τοπικούς και τους πολιτιστικούς συλλόγους ήλεγχαν, ενώ και το κοινωνικό κράτος λειτουργούσε μέσω των κομματικών πελατειακών μηχανισμών.

Το σύστημα αυτό είχε μέχρις ενός χρονικού σημείου (τις δεκαετίες του 1970 και του 1980) ισχυρή νομιμοποίηση από μεγάλο μέρος της κοινωνίας που μετείχε σ' αυτό. Από ένα σημείο και ύστερα εκφράζει έναν αποστεωμένο μηχανισμό. Δυστυχώς οι κομματικές ηγεσίες εξακολουθούν να πολιτεύονται υπακούοντας στη μεταπολιτευτική λογική. Και όσες φορές θέλουν να κινηθούν εκτός αυτού του πλαισίου, επειδή είναι γόνοι «οικογενειών» και έχουν μεγαλώσει στον κομματικό σωλήνα και όχι στην κοινωνία, το κάνουν όχι με αξιοκρατικούς όρους, αλλά με όρους «κολλητών», τους οποίους μπορούν να κάνουν υπουργούς ή να διορίζουν στο Επικρατείας ή στην Ευρωβουλή.

Σήμερα, σε συνθήκες χρεοκοπίας, το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού προσωπικού κινείται λες και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ομως και μεγάλο μέρος των πολιτών που έχει αναπτυχθεί πολιτικά μέσα σ' αυτούς τους μηχανισμούς διαβάζει την πραγματικότητα με τους κομματικούς παραμορφωτικούς φακούς του χθες. Οι περισσότερες από τις εναλλακτικές λύσεις που προσφέρονται προέρχονται κι αυτές από το ίδιο σύστημα. Από ανθρώπους που το υπηρέτησαν απλώς και κάποια στιγμή είδαν ότι δεν μπορεί να υπηρετήσει τις φιλοδοξίες τους. Μπορεί λοιπόν το θέμα συζήτησης που κυριαρχεί να είναι αν θα πάμε ή όχι σε εκλογές, όμως το ερώτημα είναι τι θα βγει από αυτές. Αν αυτό που θα προκύψει από τη σημερινή κρίση είναι άλλη μια νομιμοποίηση φιλοδοξιών των ηγετών, οπαδική προσήλωση σε μηχανισμούς ή τυφλή έκφραση δυσαρέσκειας, τότε το κομματικό τέρας που δημιουργήσαμε στη μεταπολίτευση θα μας έχει καταπιεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια :