Το κόμμα του φόβου ανεβαίνει στην Ευρώπη

ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ εκλογές της περασµένης Κυριακής σε Γαλλία και Γερµανία έχασαν αντιστοίχως ο Νικολά Σαρκοζί και η Ανγκελα Μέρκελ. Ωραία αλλά ποιος κέρδισε;

Ε, ΛΟΙΠΟΝ, και στις δυο περιπτώσεις ο πραγµατικός νικητής δεν είναι ένα άλλο κόµµα εξουσίας που βρίσκεται στην αντιπολίτευση όπως οι Σοσιαλιστές ή οι Σοσιαλδηµοκράτες. Αλλά δυο κόµµατα που 

θεωρούνται εκτός παραδοσιακού πολιτικού συστήµατος: το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και οι Πράσινοι στη Γερµανία. Μια λαϊκιστική Ακροδεξιά και µια διαφορετική Αριστερά.

ΠΕΡΙΕΡΓΩΣ, όµως, και οι δυο οφείλουντην επιτυχία τους στον ίδιο ακριβώς λόγο: τον φόβο. Τον φόβο απέναντι στον ξένο και τον µετανάστη στην Γαλλία. Τον φόβο απέναντι στην πυρηνική απειλή στη Γερµανία. Τον κοινό κι ίσως ανοµολόγητο φόβο απέναντι σε µια κοινωνία που γίνεται πιο ασυνήθιστη, πιο άγνωστη, λιγότερο οικεία και ασφαλής.

ΑΥΤΟ ΤΟ «ΚΟΜΜΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ» δεν είναι ούτε γαλλική ούτε γερµανική αποκλειστικότητα. Το συναντώ κάθε µέρα στην Ελλάδα.

ΕΙΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΦΟΒΟ της χρεοκοπίας, είτε µε τον φόβο της επώδυνης προσαρµογής για να αποφευχθεί η χρεοκοπία, είτε µε τον φόβο µιας χώρας που δεν θα γίνει ποτέ ξανά όπως ήταν πριν. Ακόµη και µε τονφόβο που σκορπάει µια µεταβαλλόµενη καθηµερινότητα. Οποιος κάνει µια απλή βόλτα στην Αθήνα θα αντιληφθεί ότι το αστικό τοπίο δεν έχει καµία σχέση µε ό,τι γνωρίζαµε πριν από δέκα, είκοσι ή τριάντα χρόνια – κι αυτό, ευτυχώς ή δυστυχώς, τροµάζει...

ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΟΣΦΑΤΗ συνέντευξή του, ουπουργός Οικονοµικών είπε ότι δεν φοβάται την έκρηξη διότι «δεν υπάρχει κοινωνικός πόλεµος». Ενδεχοµένως. Αλλά θέλω να τον ενηµερώσω ότι υπάρχουν συσσωρευµένα τεράστια αποθέµατα φόβου.

ΤΑ ΟΠΟΙΑ µπορεί να µην οδηγούν σε εκρήξεις αλλά αποτελούν εξίσου σοβαρό παράγοντα απροσδιοριστίας και ανορθολογισµού. Οταν εκφράζονται πολιτικά µπορούν να παρασύρουν τα πάντα στον δρόµο τους. ∆ιότι ο φόβος είναι σιωπηλός – έως ότου µετατραπεί σε πανικό...

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, λοιπόν, είναι ποιος θα καταφέρει να εκφράσει στην Ελλάδα αυτόν τον φόβο. 

Στην καλή εκδοχή για να τον κατευνάσει. Στην κακή εκδοχή για να τον υποδαυλίσει. ΕΩΣ ΤΩΡΑ, κανείς δεν επιτυγχάνει τον κατευνασµό. Πολλοί ποντάρουν στην υποδαύλιση– µε ανάµεικτα αποτελέσµατα... Είναι γεγονός, όµως, ότι έως τώρα κανείς δεν έχει καταφέρει να αναδειχθεί (µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο) ως «το κόµµα του φόβου».

ΓΙ’ ΑΥΤΟ κι η γενική απαξίωση ενός πολιτικού συστήµατος το οποίο δεν µπορεί να ανταποκριθεί στο κυρίαρχο αίσθηµα των πολιτών. Και το οποίο δεν θασταθεί στα πόδια του αν δεν βρει µια απάντηση σε αυτό ακριβώς.

Ι. Κ. Πρετεντέρης / / ΤΑ ΝΕΑ