Ένα από τα μυστήρια που καλύπτουν τα ογκώδη πέτρινα αγάλματα του νησιού του Πάσχα, είναι αυτό της μεταφοράς τους από το σημείο που φτιάχτηκαν στους τόπους που τοποθετήθηκαν. Το 95% των αγαλμάτων που έχουν βρεθεί προέρχονται από το ίδιο λατομείο, αυτό του Rano Raraku. Από τα συνολικά 887 αγάλματα που έχουν βρεθεί, τα 397 βρίσκονται ακόμα στο λατομείο, τα 288 σε σημεία του δρόμου προς τον τελικό προορισμό τους, και τα υπόλοιπα εκεί που τελικά επιλέχτηκε να τοποθετηθούν. Αλλά, είναι πράγματι μεγάλο το αίνιγμα του πώς αυτοί οι πέτρινοι όγκοι έγινε δυνατό να μετακινηθούν και να τοποθετηθούν σε σημεία που απέχουν είκοσι με εικοσιπέντε χιλιόμετρα από το σημείο που λαξεύτηκαν.Η Patricia Vargas, διευθύντρια του ιδρύματος μελετών των νησιών του Πάσχα, στο πανεπιστήμιο της Χιλής βάζει το ερώτημα : " όταν υπάρχει μια τόσο ...
.... μεγάλη και εντυπωσιακή παραγωγή αυτών των μεγαλιθικών κατασκευών, σε ένα νησί
εντελώς άγονο και σκεπασμένο μόνο από χλόη, τότε η φαντασία μας κάνει να αναρωτηθούμε τι πραγματικά μπορεί να συμβαίνει ; "
Όπως έχει δείξει η ιστορία, σε όσα μέρη είχαμε τέτοιου είδους μεγαλιθικές κατασκευές, η μεταφορά τους γινόταν με την χρήση κορμών δέντρων, σχοινιών και πολλών ανθρώπων. Στο νησί του Πάσχα, δεν υπάρχουν ίχνη δέντρων που θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί. Ή μήπως η σημερινή μορφολογία του νησιού δεν είναι η ίδια με αυτή του παρελθόντος ;
Μέχρι το 1970 κανείς δεν είχε αναφέρει ότι η βλάστηση του νησιού ήταν διαφορετική από την σημερινή. Οι έρευνες που είχαν προηγηθεί και που αφορούσαν από ανασκαφές μέχρι και αναλύσεις γύρης ήταν θετικές γι αυτή την διαπίστωση. Μετά το 1970 πιο σχολαστικές και λεπτομερής έρευνες έρχονταν να ανατρέψουν τα ισχύοντα δεδομένα. Έτσι οι νεώτερες αναλύσεις έδειξαν ότι το διάστημα 1200 με 1600 που κατασκευάστηκαν τα αγάλματα το τοπίο ήταν διαφορετικό.
Η Patricia Vargas συνεχίζει : "υπάρχει η βεβαιότητα ότι στο νησί υπήρχε μια ευρεία ποικιλία δέντρων, υμπεριλαμβανομένου και ενός τεράστιου είδους φοίνικα με πάχους κορμού περίπου ένα μέτρο. Έτσι αν υποθέσουμε ότι το νησί όντως είχε μια διαφορετική βλάστηση, και υπήρχε αφθονία δέντρων και διαφορετικά είδη θάμνων, θα ήταν εύκολο να φτιαχτούν σκοινιά. Το ερώτημα που προκύπτει είναι ο τρόπος και οι μέθοδοι που στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα υλικά για την μεταφορά των μεγαλιθικών κατασκευών "
Δεν έχει γίνει ακόμα δυνατό να βγουν συγκεκριμένα συμπεράσματα για το πώς οι κάτοικοι της φυλής Rapa Nai μετακινούσαν τα αγάλματα από το λατομείο προς τις ακτές. Ο μύθος της φυλής θέλει τα αγάλματα να «περπάτησαν», μέχρι το σημείο που τελικά «στάθηκαν» στο πέρασμα των αιώνων. Ο μύθος προφανώς αναφέρεται στη διαδικασία την μεταφοράς τους. Και πράγματι, σε ένα σχέδιο μέλους του πληρώματος ενός Ολλανδικού πλοίου που είχε πλησιάσει το 1728 κοντά στις ακτές του νησιού του Πάσχα, απεικονίζονται άνθρωποι να τραβούν ένα άγαλμα με σκοινιά, πιθανόν σέρνοντάς το πάνω σε κούτσουρα.
Είναι όμως αυτό το σχέδιο αρκετό για να εξαχθούν συμπεράσματα ;
Όπως λέει η Patricia Vargas : "αυτό εξαρτάται από το μέγεθος και το ύψος του αγάλματος. Δεδομένου ότι τα αγάλματα που έχουν βρεθεί κυμαίνονται σε ύψος από ένα μέτρο έως δέκα, τότε θα πρέπει να αναζητήσουμε διαφορετικές μεθόδους μεταφοράς. Μερικά ήταν πολύ ψηλά και πολύ εύθραυστα, ενώ άλλα πιο βαριά και από συμπαγή, χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα για την διατήρηση της συνοχής τους.
Θα μπορούσε ένα δεμένο με πολλά σχοινιά άγαλμα και πολλούς ανθρώπους να το τραβούν πράγματι να ολισθαίνει πάνω σε κούτσουρα που θα στρώνονταν τμηματικά και ας ήταν πολύ μεγάλων διαστάσεων".
Μια ερευνήτρια από το Λος Άντζελες δοκίμασε κάτι παρόμοιο και το κατάφερε.
Η αρχαιολόγος Anne Van Tilmberg που αφιέρωσε ένα μεγάλο τμήμα της ζωής της, στην έρευνα του νησιού του Πάσχα, είπε :
¨προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι στη μεταφορά των αγαλμάτων χρησιμοποιήθηκε η ίδια τεχνολογία που χρησιμοποιούν οι Πολυνησιακές φυλές για την κατασκευή, μεταφορά και πλεύση των τεράστιων κανό. Έτσι οι κάτοικοι της φυλής Rαpa Noi χρησιμοποιώντας και αυτοί τα εργαλεία,
την τεχνολογία και την πείρα της εφαρμοσμένης μηχανικής των αρχαίων ναυτικών ήταν σε θέση να κατασκευάσουν και να μετακινήσουν κολοσσιαία αγάλματα
.
Στην πραγματικότητα η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι το άγαλμα τοποθετείται σε οριζόντια θέση πάνω σε δύο μεγάλα κούτσουρα που δένονται σ΄ αυτό. Κατόπιν τοποθετώντας άλλα μικρότερα κούτσουρα, κάτω και κάθετα στα δύο μεγάλα, το άγαλμα μπορούσε να κυλήσει με την χρήση των σχοινιών και της ανθρώπινης δύναμη. Μάλιστα θεωρείται ότι το βάρος ενός μέσου αγάλματος του νησιού του Πάσχα δεν είναι ούτε λιγότερο ούτε πολύ βαρύτερο από το βάρος των μεγάλων κανό στη δυτική Πολυνησία.
Η Anne Van Tilmberg μαζί με άλλους συναδέλφους της, διευρύνοντας την πρακτική εφαρμογή με την μορφή πειραμάτων και δοκιμών της θεωρίας αυτής, κατάφεραν να αναπαραστήσουν την δημιουργία και μεταφορά ενός τέτοιου αγάλματος. Χρειάστηκαν 20 άνθρωποι για να το φτιάξουν και 40 για να το μετακινήσουν από το μεγάλου υψομέτρου τραχύ εδάφους στο χαμηλότερο και πιο ομαλό. Υπολογιστικά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν την μετακίνηση σε λιγότερο από 10 μέρες αν ήξεραν από την αρχή τον τρόπο και την εφαρμογή της.
Αν και θεωρούν ότι αυτός ο τρόπος μεταφοράς είναι ο πιο πιθανός, εν τούτοις δεν είναι απόλυτα σίγουροι.
Η Patricia Vargas έχει ακούσει τις πιο απίστευτες θεωρίες για τους τρόπους μεταφοράς. Αυτές ξεκινούν από τρόπους σαν αυτόν της κύλισης σε κούτσουρα, και φτάνουν μέχρι και την σύνδεση με εξωγήινους επισκέπτες. Δηλώνει όμως , ότι δεν είναι σίγουρη για καμιά από αυτές, αφού θεωρεί δεδομένο ότι όλα είχαν να κάνουν από το που πήγαινε το άγαλμα, σε τι έδαφος το μετέφεραν, αλλά και το πόσο ψηλό και εύθραυστο ήταν. "Πιστεύω ότι χρησιμοποιούσαν περισσότερες από μια μεθόδους", ισχυρίζεται η Patricia Vargas. Η ίδια γνωρίζει άλλωστε πολύ καλά ότι ακόμα και η χρήση σύγχρονων μηχανημάτων στη σημερινή εποχή δεν θα απλοποιούσε ένα τέτοιο εγχείρημα. Το βίωσε πολύ καλά όταν το 1992 μαζί με άλλους επιστήμονες επιχείρησαν να αποκαταστήσουν 15 αγάλματα που βρίσκονταν στα ανατολικά του νησιού, στην περιοχή Ahu Tongariti, και που είχαν σκορπιστεί από ένα τσουνάμι το 1960. Πολλά από τα αγάλματα αυτά ζύγιζαν 70 τόνους, και παρά την χρήση ενός υπερσύγχρονου γερανού και την καθημερινή εργασία 40 ατόμων επί 4 χρόνια, με ιδιαίτερες δυσκολίες κατάφεραν να τα αποκαταστήσουν.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για τους ερευνητές ότι οι κάτοικοι της φυλής Rapa Nui είχαν τελειοποιήσει ιδιαίτερα την τέχνη της κίνησης και την τοποθέτησης των
ογκωδών αγαλμάτων χρησιμοποιώντας τρόπους που τώρα θεωρούνται πρωτόγονοι.
Όμως η πείρα και ο ζήλος τους για την παραγωγή αυτών των αγαλμάτων ίσως είχε και κάποια αρνητική συνέπεια. Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι διαρκείς προσπάθειές τους (που κάπου έγιναν αυτοσκοπός τους μόλις εγκαταστάθηκαν στο νησί) και που απέβλεπαν στην δημιουργία όλο και μεγαλύτερων αγαλμάτων, ήταν η αιτία της κατάρρευσης του πολιτισμού τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου